بیماری‌های عصبی

بیماری آلزایمر – فراموشی تدریجی یک زندگی

5/5 - (9 امتیاز)

مغز انسان محل ذخیره‌ی‌ یک پتابایت اطلاعات است! شاید از شنیدن این واژه تعجب کرده باشید. برای تصور بهتر، فرض کنید وارد دفتر کاری شده‌اید که 20 میلیون میز چهار کشویی دارد و هر کشو حاوی فایل‌ها‌ی متنی است‌ یا تصور کنید که توانسته‌اید 4.7 میلیارد کتاب بخوانید و اطلاعات آن را به خاطر بسپارید! بله ظرفیت مغز خود را دست کم نگیرید. در حال حاضر که در حال خواندن این متن هستید، سلول‌ها‌ی عصبی مغز شما در حال گفتگو با ‌یکدیگر هستند تا اطلاعات را به هم برسانند. در واقع به میزان سن شما آن‌ها‌ همین کار را انجام داده‌اند و خاطرات را در ذهن شما شکل داده‌اند. حال فرض کنید در بعضی از این کشوها باز نشوند و شما به اطلاعاتی که خودتان آن‌ها‌ را ذخیره کرده‌اید دسترسی نداشته باشید! و نتوانید آن‌ها‌ را به خاطر آورید.

به طور کلی به بیماری‌ها‌یی که به دلیل آسیب مغزی باعث اختلال در عملکرد تفکر و حافظه می‌شوند، دمانس‌ یا زوال عقل گفته می‌شود. در واقع دمانس ‌یک اصطلاح جهت توضیح اختلال در عملکرد حافظه است و بیماری آلزایمر شایع‌ترین شکل دمانس است و با کاهش مهارت‌ها‌ی انتزاعی، رفتاری و اجتماعی بر توانایی فرد برای عملکرد مستقل تأثیر می‌گذارد.

علائم اولیه این بیماری، شامل فراموشی رویدادها‌ یا مکالمات است. با پیشرفت بیماری، فرد مبتلا به آلزایمر، دچار اختلال شدید حافظه می‌شود و توانایی انجام کارهای روزمره را از دست می‌دهد.

تاکنون درمان قطعی برای درمان‌ یا تغییر روند بیماری آلزایمر گزارش نشده است اما داروهای مهارکننده‌ی تشکیل پلاک‌های عصبی، می‌توانند به طور موقت سبب بهبود ‌یا کاهش علائم شوند. این درمان‌ها‌ی پیشنهادی، گاهی اوقات می‌توانند به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر کمک کنند تا عملکرد خود را به حداکثر برسانند. در این مطلب قصد داریم نگاهی موشکافانه به بیماری آلزایمر بیندازیم.

بیشتر بخوانید: نگاهی بر بیماری پارکینسون

همانطور که در مقدمه به آن اشاره شد، مغز انسان محل ذخیره‌ی اطلاعات و پردازش آن‌ها‌ است. مغز انسان مانند ‌یک کامپیوتر عمل می‌کند و تخریب بخش‌ها‌یی از مغز به واسطه‌ی بیماری آلزایمر مانند حافظه‌ی کامپیوتری است که اطلاعاتش را از دست داده است.

بیماری آلزایمر، شایع ترین بیماری تحلیل برنده‌ی عصبی است که در کشورهای توسعه‌یافته 2% جمعیت، درگیر آن هستند. این بیماری به عملکرد حافظه و توانایی‌ها‌ی شناختی آسیب می‌رساند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال 2010، حدود 36 میلیون نفر با این اختلال زندگی می‌کنند که پیش بینی می‌شود این میزان تا سال 2050 به 115 میلیون نفر برسد.

این بیماری غیرقابل بازگشت، با ایجاد پلاک‌ها‌ی آمیلوئید، تجمع پروتئین‌ها‌ی تائو، ‌ها‌یپر فسفریله و قطع‌شدن ارتباط سلول‌ها‌ی عصبی و مرگ این سلول‌ها‌ در مغز، مشخص می‌شود. بیماری آلزایمر دارای 2 حالت زودرس و دیررس بوده که هر دوی آن‌ها‌ دارای زمینه‌ی ژنتیکی هستند.

حال که به طور مختصر با بیماری آلزایمر آشنا شدیم، باید بدانیم این فرایند ‌یک شبه در بدن اتفاق نمی‌افتد و اگر چه تشخیص این بیماری در مراحل اولیه برای فرد و خانواده‌اش مشکل است، اما بیماری آلزایمر قبل از بروز کامل، علائم هشداردهنده‌ای را از خود نشان می‌دهد که توجه به آن می‌تواند سبب تشخیص و به دنبال آن درمان زودهنگام این بیماری شود.

علائم بیماری آلزایمر

از دست دادن حافظه، علامت اصلی بیماری آلزایمر است. علائم اولیه شامل ایجاد مشکل در‌ یادآوری رویدادها ‌یا مکالمات اخیر است. با پیشرفت بیماری، اختلالات حافظه بدتر می‌شود و علائم شدیدتری ایجاد می‌شود.

علائم بیماری آلزایمر

تغییرات مغزی مرتبط با بیماری آلزایمر منجر به مشکلات زیادی در موارد زیر می‌شود:

1- حافظه

همه افراد گاها دچار فراموشی می‌شوند، اما از دست دادن حافظه مرتبط با بیماری آلزایمر یک نوع فراموشی ادامه‌دار است که با گذشت زمان بدتر می‌شود و بر توانایی عملکرد در محل کار ‌یا خانه تأثیر می‌گذارد.

افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است:

  • جملات و سوالات را بارها و بارها تکرار کنند.
  • مکالمات، قرارها ‌یا رویدادها را فراموش کنند و بعداً آن‌ها‌ را به خاطر نیاورند.
  • اشیا را در مکان‌ها‌ی غیر منطقی قرار دهند.
  • در مکان‌ها‌ی آشنا گم شوند.
  • در نهایت نام اعضای خانواده و اشیاء روزمره را فراموش می‌کنند.
  • در‌یافتن کلمات مناسب برای شناسایی اشیا، بیان افکار‌ یا شرکت در مکالمات مشکل دارند.

بیشتر بخوانید: حافظه‌ی انسان ، ظرفی که پر نمی‌شود

2- تفکر و استدلال

بیماری آلزایمر باعث ایجاد اختلال در تمرکز و تفکر به خصوص در مورد مفاهیم انتزاعی مانند اعداد می‌شود.

انجام همزمان چندین کار در این افراد دشوار است و ممکن است مدیریت امور مالی نیز برای این افراد سخت باشد.

3- قضاوت و تصمیم‌گیری

آلزایمر باعث کاهش توانایی تصمیم‌گیری و قضاوت منطقی در موقعیت‌ها‌ی روزمره می‌شود. برای مثال ممکن است فردی در تعاملات اجتماعی، انتخاب‌های ضعیف ‌یا نامشخصی داشته باشد ‌یا لباس‌های نامناسبی با توجه به شرایط آب و هوایی بپوشد. فرد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است در ارائه پاسخ موثر به مشکلات روزمره نیز دچار مشکل شود.

4- برنامه‌ریزی و انجام کارهای همیشگی

فعالیت‌های متداول که نیاز به طی مراحل متوالی دارند، مانند برنامه‌ریزی و پختن یک غذا‌ یا انجام‌ یک بازی مورد علاقه، با پیشرفت بیماری تبدیل به‌ یک مبارزه می‌شوند. در نهایت، افراد مبتلا به بیماری آلزایمر پیشرفته اغلب فراموش می‌کنند که چگونه کارهای اساسی مانند لباس پوشیدن و حمام کردن را انجام دهند.

5- تغییرات شخصیتی و رفتاری

تغییرات مغزی که در بیماری آلزایمر رخ می‌دهد می‌تواند بر خلق و خو و رفتارها تأثیر بگذارد. این مشکلات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • افسردگی
  • بی تفاوتی
  • کناره گیری اجتماعی
  • نوسانات خلقی
  • بی اعتمادی به دیگران
  • تحریک پذیری و پرخاشگری
  • تغییر در عادات خواب
  • سرگردانی
  • از دست دادن مهارت‌ها‌
  • هذیان گویی

علل بیماری آلزایمر

علل دقیق بیماری آلزایمر و مکانیسم‌های ناهنجاری مغز در این بیماری به طور کامل شناخته نشده است. اما پیشرفت‌های بزرگی از طریق مطالعه علم ژنتیک، بیوشیمی و زیست شناسی سلولی به دست آمده است. به زبان ساده در سطح اولیه، پروتئین‌های مغز به طور طبیعی عمل نمی‌کنند، که باعث اختلال در کار سلول‌های مغزی می‌شود و باعث ایجاد ‌یک سری واکنش‌های مضر برای عملکرد سالم مغز ‌می‌شود. سلول‌های عصبی‌ آسیب می‌بینند، ارتباط خود را با‌ یکدیگر از دست می‌دهند و در نهایت می‌میرند.

محققان در تلاش برای درک علت بیماری آلزایمر بر نقش 2 پروتئین متمرکز شده‌اند:

تشکیل رسوب بتا آمیلوئید به شکل پلاک و تجمعات پروتئین تاو از علائم اصلی آلزایمر است.
تشکیل رسوب بتا آمیلوئید به شکل پلاک و تجمعات پروتئین تاو از علائم اصلی بیماری آلزایمر است.

1- پلاک‌های‌ بتا آمیلوئید: آزمایش میکروسکوپی بافت مغز بیماران آلزایمری فوت شده، نشان دهنده تجمع غیرطبیعی یک پپتید کوچک رشته‌ای به نام آمیلوئید بتا در فضاهای اطراف سیناپس است. این تجمع بافت به عنوان پلاک نوروتیک (Neurotic Plaques ) شناخته می‌شود.

2- پروتئین‌های تاو: یکی دیگر از تجمعات غیرطبیعی پروتئین‌ها، یک شکل تعدیل شده از پروتئین تاو (Tau Protein) است که در جسم سلولی نورون‌ها یافت می‌شوند. این پروتئین‌ها در سیستم پشتیبانی و انتقال درونی نورون برای حمل مواد مغذی و سایر مواد ضروری نقش دارند. در بیماری آلزایمر، پروتئین‌های تاو تغییر شکل می‌دهند و خود را در ساختارهایی به نام درهم‌تنیدگی‌های نوروفیبریلاری یا به اصطلاح کلاف، سازمان‌دهی می‌کنند. این گره‌ها‌ سیستم حمل و نقل را مختل می‌کنند و برای سلول‌ها‌ سمی ‌هستند.

دانشمندان علوم اعصاب متوجه شده‌اند که میانجی‌های عصبی که ارتباط سلول‌ها را فراهم می‌نمایند، در بیماری آلزایمر کاهش می‌یابند. این میانجی‌ها شامل استیل کولین، سوماتوستاتین، مونوآمین‌ها و گلوتامات هستند.

حال که با دلایل اصلی این بیماری آشنا شدیم باید بدانیم برای مطالعه بهتر، دانشمندان بیماری آلزایمر را به 2 نوع طبقه‌بندی کرده‌اند که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

انواع بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر بر اساس نحوه وراثت و نیز ژن‌های موثر در ایجاد آن به 2 نوع خانوادگی ([1]FAD) (با شروع زودرس)  و غیرخانوادگی ([2]NFAD) (با شروع دیررس)  طبقه بندی می‌شود که در ادامه به شرح هر کدام پرداخته می‌شود.

بیماری آلزایمر با شروع زودرس

بیماری آلزایمر با شروع زودرس، از 30 سالگی تا اواسط 60 سالگی بروز پیدا کرده و در 10% از افراد مبتلا به آلزایمر دیده می‌شود. فردی که پدر یا مادرش حامل یکی از تغییرات ژنتیکی ایجاد کننده‌ی نوع خانوادگی از بیماری آلزایمر با شروع زودرس است به احتمال 50/50 امکان به ارث بردن این تغییر را داشته و اگر آن تغییر را به ارث ببرد به احتمال خیلی زیاد، در آینده به این بیماری مبتلا خواهد شد.

ایجاد یک تغییر کوچک در یکی از 3 ژن واقع در کروموزوم‌های 21، 14 و 1 برای ایجاد بیماری آلزایمر خانوادگی با شروع زودرس کافی می‌باشد. ایجاد این تغییر کوچک یا به اصطلاح جهش در هر 3 ژن، باعث تولید پروتئین‌های ناقص و غیرطبیعی ‌می‌شود. جهش در ژن واقع شده در کروموزوم 21 باعث تولید پروتئین غیرطبیعی پیش‌ساز آمیلوئید (APP) ‌می‌شود و همچنین جهش در ژن‌های واقع در کروموزوم‌های 14 و 1 به ترتیب باعث تولید پروتئین غیرطبیعی پریسنیلین 1 (PSN1) و پریسنیلین 2 (PSN2) ‌می‌شود.

هر کدام از این جهش‌ها به نوبه‌ی خود باعث از کار افتادگی پروتئین APP ‌می‌شوند، اگرچه نقش این پروتئین به روشنی مشخص نشده، اما این از کار افتادگی سبب ایجاد پلاک‌های آمیلوئیدی ‌می‌شوند که نشانه‌ای از بیماری آلزایمر ‌است.

بیماری آلزایمر با شروع دیررس

اکثر افراد مبتلا به آلزایمر، دچار نوع دیررس بیماری ‌می‌شوند که علائم آن در 60 سالگی و دیرتر اتفاق ‌می‌افتد. علت این بیماری هنوز به طور کامل شناسایی نشده ولی تصور ‌می‌شود که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی و شیوه‌ی زندگی افراد ‌می‌تواند در میزان خطر ابتلا به بیماری موثر باشد.

بیماری آلزایمر با شروع دیررس، بیماری تک ژنی نبوده و تاکنون ژن خاصی که به تنهایی توانایی ایجاد این بیماری را داشته باشد کشف نشده است. ژن APOE (آپولیپوپروتئین E) که روی کروموزوم 19 قرار گرفته است، اولین و قوی­ترین ژنی به شمار ‌می‌رود که باعث افزایش خطر ابتلا افراد به بیماری آلزایمر شده همچنین این ژن در ایجاد بیماری آلزایمر فامیلی نیز تاثیرگذار است.

حال که با انواع بیماری آلزایمر و دلایل آن آشنا شدید بیایید ببینیم این بیماری چطور تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر تشخیص قطعی و مشخصی ندارد. به عبارت دیگر تشخیص این بیماری عصبی به صورت حذفی انجام می‌گیرد. یعنی پزشک سعی می‌کند سایر بیماری‌های نزدیک نظیر افسردگی، حواس‌پرتی و… را حذف کند تا به این بیماری برسد و تشخیص قطعی تنها پس از فوت بیمار و بررسی میکروسکوپیک مغز بیمار ممکن است اما چندین روش تشخیصی برای درک بهتر بیماری وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:

1- معاینه بالینی: مانند هر بیماری دیگر، پزشک ابتدا به مصاحبه با بیمار می‌پردازد و اختلال در حافظه یا مهارت‌های شناختی فرد را با پرسش در مورد عملکرد در زندگی روزمره می‌سنجد. پزشک از مراجعه کننده سوالاتی را می‌پرسد یا به حل مسائل ساده می‌پردازد.

2- تست‌های روان‌سنجی: در این بخش، تست‌های روانشناسی از مراجعه کننده گرفته می‌شود و پاسخ‌های فرد، نمره دهی می‌شوند.

3- تست‌های آزمایشگاهی: در این مرحله، پزشک به بررسی ویتامین ب12 و بیماری‌های تیروئیدی می‌پردازد زیرا اختلال در متابولیسم ویتامین ب 12 و نقص در عملکرد غده تیروئید می‌تواند علائم مشابهی با بیماری آلزایمر داشته باشد.

4- بیوپسی مایع مغزی نخاعی: پروتئین‌های تاو و آمیلوئید بتا قابل اندازه‌گیری در مایع مغزی نخاعی هستند و نسبت این موارد می‌تواند به تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر کمک کند. البته لازم به ذکر است به دلیل تهاجمی بودن این روش، معمولا از آن استفاده نمی‌شود.

5- تصویربرداری از مغز: روش‌های تصویربرداری مانند MRI و CT-Scan جهت بررسی وجود تومور مغزی و جمع شدگی و کوچک شدن مغز برای تشخیص بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین تکنیک PET جهت متابولیسم گلوکز مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدیهی است که جریان ماده ردیاب در مغز به نحوه عملکرد آن کمک می‌کند. اسکن‌های PET که اخیراً ساخته شده‌اند خوشه‌هایی از پروتئین‌های آمیلوئید (پلاک‌ها) یا تاو (درهم‌تنیدگی‌های نوروفیبریلاری) را شناسایی می‌کنند.

تفاوت اسکن مغز فرد مبتلا به آلزایمر و فرد سالم
تفاوت اسکن مغز فرد مبتلا به آلزایمر و فرد سالم _ به تفاوت ساختار و اندازه مغز دقت کنید. مغز فرد مبتلا به آلزایمر به دلیل آسیب سلول‌های مغزی کوچک تر شده است.

6- نوار مغزی (EEG): در بیماری آلزایمر، فعالیت مغز کاهش می‌یابد و به همین دلیل امواج متفاوتی در مغز فرد مبتلا دیده می‌شود و امواج دلتا و تتا که امواج آهسته مغزی هستند، جایگزین امواج آلفا یا همان امواج طبیعی مغز می‌شوند.

اما نا امید نشوید! اگر بعد از انجام تست‌های تشخیصی، بیماری آلزایمر تایید شد، فرد بیمار وارد مرحله‌ی درمان بیماری خواهد شد. اگر چه برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد اما درما‌ن‌های حمایتی جهت کنترل بیماری و کاهش پیشرفت آن وجود دارد.

درمان بیماری آلزایمر

همانطور که گفته شد درمان‌های مورد تایید برای این بیماری، سیر آن را تغییر نمی‌دهند و تنها باعث کاهش برخی علائم مانند افسردگی، پریشانی، اختلالات خواب، اضطراب و رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی می‌شوند. 5 دارو توسط سازمان غذا و دارو برای درمان بیماری آلزایمر تایید شده است که 4 مورد آن باعث جلوگیری از تجزیه استیل کولین می‌شود و پنجمی گلوتامات را در مغز تنظیم می‌کند که افزایش این ماده، مرگ سلول‌های مغزی را افزایش می‌دهد.

همچنین محققان در مدل‌های حیوانی شروع به تعدیل عمکلرد ژن‌هایی نموده‌اند که نقش مهمی در تولید آمیلوئید دارند. این ژن‌ها کد کننده بتا و گاما سکرتاز بوده که پپتید آمیلوئید را از یک پروتئین بزرگتر برش می‌دهند و این پپتید از نورون به فضای سیناپسی آزاد شده و در آن‌جا تجمع یافته و پلاک‌ها را تشکیل می‌دهد. آنزیم‌های آمیلوئید (آلفا سکرتاز)، پیوند آمیلوئید را شکسته و مانع تجمع آن و شکل‌گیری پلاک می‌شوند. درمان‌های ضد آمیلوئید با هدف حذف آمیلوئید موجود و یا کاهش تولید آمیلوئید جدید صورت می‌گیرد.

به جز درمان‌های دارویی، تحقیقات به نقش رژیم غذایی و شیوه زندگی سالم نیز تاکید دارند.

اما چه عواملی ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش می‌دهند؟ در ادامه به این پرسش مهم پاسخ می‌دهیم.

عوامل موثر در ابتلا به بیماری آلزایمر

عوامل موثر در ابتلا به بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر، یک اختلال چند عاملی است که عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی و اثر متقابل آن‌ها در ایجاد بیماری موثر هستند. مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده‌ی بیماری آلزایمر، سن افراد است زیرا به مرور زمان فاکتورهای خطرساز به صورت تجمعی جمع می‌شوند. شواهد علم اپیدمیولوژی، با توجه به تصویربرداری مناطق مختلف مغز و پژوهش‌های آسیب شناسی مغز، نقش فاکتورهای ژنتیکی، بیماری‌های قلبی_عروقی و عوامل روانشناسی را در ایجاد بیماری آلزایمر موثر می‌داند و مطالعات اتیولوژی، نقش فاکتورهای تغذیه‌ای و رژیم غذایی را نیز پررنگ می‌داند. در ادامه این عوامل را بیشتر بررسی می‌کنیم.

1- سن:

افزایش سن بزرگترین عامل خطر شناخته شده برای بیماری آلزایمر است. آلزایمر بخشی از پیری طبیعی نیست، اما با افزایش سن، احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر افزایش می‌یابد. سن 65 سالگی به عنوان سن شروع بیماری در نظر گرفته می‌شود و به ازای هر 5 سال افزایش سن، احتمال ابتلا به این بیماری، 2 برابر می‌شود.

یک مطالعه نشان داد که سالانه 4 تشخیص جدید به ازای هر 1000 نفر در سنین 65 تا 74 سال، 32 تشخیص جدید به ازای هر 1000 نفر در سنین 75 تا 84 سال و 76 تشخیص جدید به ازای هر 1000 نفر در سنین 85 سال و بالاتر وجود دارد.

2- سابقه خانوادگی و ژنتیک

اگر‌ یکی از بستگان درجه‌ یک _ والدین ‌یا خواهر ‌یا برادر شما _ به این بیماری مبتلا باشد، خطر ابتلا به آلزایمر تا حدودی بیشتر است. بیشتر مکانیسم‌های ژنتیکی آلزایمر در میان خانواده‌ها تا حد زیادی نامشخص است و عوامل ژنتیکی احتمالاً پیچیده هستند.

دانشمندان تغییرات (جهش) نادری را در 3 ژن پیش‌ساز آمیلوئید، پرسینیلین 1 و 2 شناسایی کرده اند که عملاً تضمین می‌کند فردی که ‌یکی از آن‌ها را به ارث می‌برد به آلزایمر مبتلا شود. اما این جهش‌ها‌ کمتر از 1 درصد افراد مبتلا به آلزایمر را تشکیل می‌دهند.

3- سندرم داون:

بسیاری از افراد مبتلا به سندرم داون به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند. این احتمالاً به داشتن 3 نسخه از کروموزوم 21 مربوط می‌شود و متعاقباً سه نسخه از ژن پروتئینی که منجر به ایجاد بتا آمیلوئید می‌شود. علائم و نشانه‌ها‌ی آلزایمر در افراد مبتلا به سندرم داون 10 تا 20 سال زودتر از جمعیت عمومی ‌ظاهر می‌شود.

4- جنسیت:

به نظر می‌رسد تفاوت کمی ‌در خطر ابتلا بین مردان و زنان وجود دارد، اما به طور کلی زنان بیشتری به این بیماری مبتلا هستند، زیرا آن‌ها به طور کلی بیشتر از مردان عمر می‌کنند.

5- اختلال شناختی خفیف:

اختلال شناختی خفیف (MCI) شامل کاهش حافظه ‌یا سایر مهارت‌ها‌ی وابسته به تفکر است. افرادی که دارای MCI هستند در معرض خطر قابل توجهی برای ابتلا به زوال عقل هستند.

6- ضربه به سر:

افرادی که ضربه شدید سر را تجربه کرده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر هستند. چندین مطالعه بزرگ نشان داد که در افراد 50 ساله ‌یا بالاتر که آسیب مغزی تروماتیک (TBI) داشتند، خطر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر افزایش می‌یابد.

7- آلودگی هوا:

مطالعات بر روی حیوانات نشان داده است که ذرات آلودگی هوا می‌توانند سبب از بین رفتن و تحلیل سریع‌تر سیستم عصبی شوند و مطالعات انسانی نشان داده است که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا – به ویژه از دود اتوموبیل‌ها و سوزاندن چوب – با خطر بیشتر زوال عقل مرتبط است.

8- مصرف بیش از حد الکل:

مدتها است که نوشیدن مقادیر زیاد الکل باعث تغییرات مغزی می‌شود. چندین مطالعه و بررسی بزرگ نشان داد که اختلالات مصرف الکل با افزایش خطر زوال عقل، به ویژه زوال عقل زودرس مرتبط است.

9- الگوهای خواب ضعیف

10- سبک زندگی و سلامت قلب

تحقیقات نشان داده است که همان عوامل خطر مرتبط با بیماری قلبی نیز ممکن است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش دهد. این موارد شامل:

  • عدم ورزش
  • چاقی
  • سیگار کشیدن ‌یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار
  • فشار خون بالا
  • کلسترول بالا
  • دیابت نوع 2 ضعیف کنترل شده است

همه این عوامل قابل تغییر هستند. بنابراین، تغییر عادات سبک زندگی می‌تواند تا حدودی میزان ابتلای شما را تغییر دهد. به عنوان مثال، ورزش منظم و رژیم غذایی کم چرب سالم و غنی از میوه‌ها‌ و سبزیجات با کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط است.

پیشگیری از بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر ‌یک بیماری قابل پیشگیری نیست. اما می‌توان به کاهش عوامل خطرساز با رعایت الگوی سبک زندگی سالم کمک نمود. شواهد نشان می‌دهد که تغییر در رژیم غذایی و ورزش ممکن است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و سایر اختلالاتی که باعث زوال عقل می‌شوند را کاهش دهد.

انتخاب‌ سبک زندگی سالم برای قلب که ممکن است خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد شامل موارد زیر است:

  • ورزش به صورت منظم
  • رعایت رژیم غذایی حاوی محصولات تازه، روغن‌ها‌ی سالم و غذاهایی با چربی‌ اشباع شده مانند رژیم مدیترانه‌ای
  • پیگیری منظم برای مدیریت فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا
  • ترک سیگار و مصرف نوشیدنی‌های الکلی

مطالعات نشان داده‌اند که شرکت در رویدادهای اجتماعی، خواندن، رقصیدن، بازی‌های رومیزی، خلق هنر، نواختن ساز و سایر فعالیت‌هایی که نیاز به مشارکت ذهنی و اجتماعی دارند، خطر بیماری آلزایمر را کم می‌کنند.

جمع بندی

طبق اطلاعات انجمن آلزایمر ایران ، حدود 500 هزار بیمار مبتلا به این بیماری در کشور وجود دارد. این بیماری، یک بیماری تحلیل برنده‌ی دستگاه عصبی مرکزی است که زندگی فردی و اجتماعی بیمار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. 2 مشخصه‌ی اصلی این بیماری افزایش الیاف نوروفیبریلاری و رسوب پلاک آمیلوئید بتا است که سبب کاهش مهارت‌های شناختی و عملکرد حافظه می‌شود. در این مقاله به بررسی این بیماری پرداختیم به امید آنکه شناخت این بیماری به مواجهه بهتر با بیمار در جامعه و از طرفی درمان هدفمندتر کمک کند.

واژه‌نامه:

Non-Familial Alzheimer’s disease[2]Familial Alzheimer’s disease[1]

یاسمین غفاری

کارشناس ارشد ژنتیک از دانشگاه تربیت مدرس تهران

نوشته های مشابه

‫4 دیدگاه ها

  1. واقعا مطلب کاملی بود. کاش هرچه زودتر درمان و دارویی قطعی برای آلزایمر شناخته بشه.

  2. با سلام ممنون از مطلب خوبتون
    ببخشید فراموشی های روزمره میتونه علائم اولیه ی بیماری آلزایمر باشه؟

  3. بیماری آلزایمر واقعا یکی از وحشتناک ترین بیماری‌های سیستم عصبی هست. ممنون از مطلب خوبتون خیلی عالی بود

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا