آناتومی مغز انسان
سیستم عصبی و مغز انسان یکی از پیچیده‌ترین ارگان‌های بدن و عامل ایجاد شگفتی خلقت و اوج تکامل موجودات هستی است. سیستم عصبی مرکزی و سیستم عصبی محیطی مسئولیت کنترل همه فعالیت‌های بدن را بر عهده دارد که سیستم عصبی مرکزی خود از 2 بخش مغز و نخاع تشکیل شده است.
مغز محل پردازش اغلب اطلاعات دریافتی و ایجاد پاسخ مناسب به آن‌ها است. اکثر فعالیت‌های ارادی و غیرارادی بدن مانند گرسنگی، تنفس، حرکت، حافظه، تفکر و هم چنین احساسات و عواطف، تحت نظارت مغز بوده و به دستور آن انجام میشوند.
ما در سایت بیوزوم قصد داریم در این مقاله شما را با اجزای مغز انسان آشنا کرده و به بررسی آناتومی آن بپردازیم.
بیشتر بخوانید: نگاه کلی به سیستم عصبی انسان
بخش‌های اصلی مغز انسان
مغز حدود 1/360 کیلوگرم وزن دارد که حدود 60 درصد آن چربی و 40 درصد آن سایر مواد مانند آب، پروتئین، کربوهیدرات و نمک است. نکته‌ی مهمی که باید در نظر داشت، آن است که مغز یک ماهیچه نیست. بلکه مغز انسان از سلولهای عصبی و رگ‌های خونی تشکیل شده است که سلولهای عصبی خود به 2 دستهی نورونها و نورگلیال‌ها تقسیم میشوند.
به طور کلی مغز انسان از 3 بخش مخ، ساقه مغز و مخچه تشکیل شده است. در ادامه توضیح مختصری راجع به هر بخش به شما خواهیم داد.
1- مخ (cerebrum)
مخ همانند سایر بخش‌های دستگاه عصبی مرکزی، از ماده خاکستری و ماده سفید تشکیل شده است. ماده خاکستری مغز در قشر مخ و ماده سفید در مرکز آن قرار دارد. مخ مسئول یادگیری، حافظه، استدلال، سخنرانی، تفکر، قضاوت، حل مسئله و احساسات است. همچنین بینایی، شنوایی، لامسه و سایر حواس تحت کنترل مخ است.
قشر مخ (Cerebral cortex) لایه خاکستری بیرونی مخ میباشد. قشر مخ به علت نحوه پیچش خاص خود، مساحت زیادی دارد و نیمی از وزن مغز انسان مربوط به آن است. قشر مخ به 2 نیمکره تقسیم شده است که برآمدگی و شیارهایی دارد. 2 نیمکره مخ توسط یک شیار بزرگ (interhemispheric fissure) در میان 2 نیمکره که از جلوی سر به سمت عقب سر میرود، از هم جدا میشوند. سمت چپ مخ، سمت راست بدن را کنترل میکند و سمت راست مخ، سمت چپ بدن را کنترل میکند. 2 نیمکره مخ از طریق یک ساختار C شکل از ماده سفید در مرکز مخ با هم ارتباط برقرار میکنند. به این مسیر عصبی، جسم پینه‌ای (corpus callosum) گفته میشود.
2- ساقه مغز ( brainstem)
ساقه مغز، مغز انسان را به نخاع مرتبط میکند. ساقه مغز خود شامل مغز میانی، پل مغزی و بصل‌النخاع است.
مغز میانی یا مزانسفالون (mesencephalon) یک ساختار بسیار پیچیده با طیف وسیعی از خوشه‌های عصبی مختلف (هسته و کولیکول)، مسیرهای عصبی و ساختارهای دیگر است. این ویژگی‌ها فعالیت‌هایی از شنیدن و حرکات تا پاسخ‌های محاسباتی و تغییرات محیطی را تسهیل میکند. همچنین مغز میانی حاوی ماده سیاه (substantia nigra) است. این بخش، ناحیه‌ای است که در بیماری پارکینسون تحت تاثیر قرار می‌گیرد و دارای نورون‌های دوپامین و گلیال‌های پایه است. این ناحیه حرکت و هماهنگی را ممکن میسازد.
پل مغزی (pons) مرکز 4 جفت عصب از 12 جفت عصب مغزی است که دامنه‌ای از فعالیت‌هایی مانند تولید اشک، جویدن، پلک زدن، تمرکز بینایی، تعادل، شنوایی و حالت چهره را فعال میکند. pons از کلمه لاتین Bridge برگرفته شده است و ارتباط بینِ مغز میانی و بصل‌النخاع را ایجاد میکند.
بصل‌النخاع در محلی که مغز به نخاع متصل میشود و در انتهای ساقه مغز وجود دارد. بصل‌النخاع برای ادامه حیات ضروری است. عملکرد بصل‌النخاع تنظیم خیلی از فعالیت‌های بدنی شامل الگوی ضربان قلب، تنفس، فشار خون و سطح اکسیژن و کربن دی اکسید را بر عهده دارد. هم چنین برخی فعالیت‌های انعکاسی مانند سرفه، عطسه، استفراغ و بلع را راه‌اندازی میکند.
3- مخچه ( cerebellum)
مخچه (مخ کوچک) بخشی در پشت سر به اندازه مشت است که در زیر لوب گیجگاهی و پس‌سری و بالای ساقه مغز قرار دارد. همانند قشر مخ، مخچه 2 نیمکره دارد. بخش بیرونی شامل نورونها و بخش درونی با قشر مخ در ارتباط است. عملکرد آن هماهنگ کردن حرکات ارادی عضلات و حفظ وضعیت بدنی و تعادل است. مطالعات جدید در حال بررسی نقش مخچه در افکار، احساسات و رفتار اجتماعی و همچنین احتمال دخالت آن در اعتیاد، اختلال طیف اوتیسم و اسکیزوفرنی است.
نیم کره‌های مغز انسان
قسمت مخ مغز انسان، خود به 2 قسمت تقسیم شده است که از نظر ظاهری کاملا شبیه به هم هستند اما به لحاظ عملکردی دارای تفاوت می‌باشند. 2 نیمکره مغز از هم مستقل نیستند اما با قطع ارتباط آن‌ها همچنان به اعمال خود ادامه می‌دهند. هر چند که ممکن است اختلالاتی ایجاد شود.
نیمکره راست مسئول نیمه چپ بدن و نیمکره چپ مسئول نیمه راست بدن انسان است. برای مثال در صورتی که در سمت راست مغز انسان سکته مغزی رخ دهد، احتمال دارد بازو و یا پای چپ شخص ضعیف یا فلج شود. با توجه داشت که تمام عملکردهای 2 نیمکره مغز یکسان نیست و در حالت کلی نیمکره چپ مغز، درک گفتار، ریاضیات و توانایی نوشتن را کنترل میکند. نیمکره راست نیز کنترل خلاقیت، توانایی درک فضایی، مهارتهای هنری و موسیقی را بر عهده دارد. در 92 درصد انسان‌ها نیمکره‌ی چپ مغز انسان غالبا در استفاده از دست و زبان نقش دارد.
لوب‌های مغز انسان
خوب است بدانیم که هر کدام از نیمکرههای مخ دارای 4 لوب میباشد.
- لوب پیشانی (Frontal Lobes)
- لوب آهیانه‌ای (Parietal Lobes)
- لوب گیجگاهی (Temporal Lobes)
- لوب پس‌سری (Occipital Lobes)
1- لوب پیشانی
لوب پیشانی در جلوی مغز و در قسمت پیشانی قرار دارد. این لوب از ابعاد بزرگتری برخوردار است و عملکردهای زیادی دارند. لوب پیشانی به عنوان مرکز کنترل احساسات به شمار میرود و در هویت و رفتار ما نقش دارد. همچنین در توجه و کنترل حرکات دخالت دارند.
لوب پیشانی مهارتهای عملکردهای اجرایی (Executive Functions) را مدیریت میکند. عملکردهای اجرایی مهارتهای مهمی مانند حل مسئله، برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و کنترل رفتارهای ما را شامل میشود. لوب پیشانی مانند رهبر ارکستر که همه نوازندگان را با هم هماهنگ میکند، عمل میکند.
2- لوب آهیانه‌ای
لوب آهیانه پشت لوب پیشانی و بالای لوب گیجگاهی قرار دارد. یکی از عملکردهای اصلی آن پردازش اطلاعات حسی لامسه است؛ برای مثال احساس تیز و کند بودن و یا محکم و نرم بودن اشیا.
لوب آهیانه همچنین ارتباط میان اشیا پیرامون ما را درک میکند که سبب میشود در اطراف بدون برخورد با اشیا حرکت کنیم. به این عملکرد، پردازش بصری فضایی گفته میشود.
همچنین لوب آهیانه برای مهارت‌هایی مانند ریاضی، املا، هماهنگی دست و چشم و حرکات ظریفی مثل بستن بند کفش مهم هستند.
3 – لوب گیجگاهی
لوب گیجگاهی در 2 طرف مغز درست بالای گوش‌ها قرار گرفته‌اند. یکی از مهمترین عملکردهای آن کمک به پردازش و درک صداها مانند نوت‌های موسیقی و سخنرانی است. عملکردهای دیگر آن شامل مدیریت احساسات و درک چهره‌ها میباشد. بخشی از لوب گیجگاهی که هیپوکامپوس (Hipocampus) نام دارد نقش مهمی در حافظه ایفا میکند.
4- لوب پس‌سری
لوب پس‌سری در پشت مغز قرار گرفته‌اند. این لوب نقش مهمی در بینایی ایفا میکنند زیرا این امکان را ایجاد میکنند که اطلاعاتی را که از چشمان ما می‌آید درک کنیم. به این پدیده ادراک بصری میگویند.
نواحی عملکردی مغز انسان
در مغز انسان بخش‌های مختلفی وجود دارد که نقش بسیار مهمی در بدن انسان دارد. برخی از این نواحی عملکردی مهم مغز انسان موارد زیر است:
1- دستگاه لیمبیک: دستگاه لیمبیک در حافظه، احساسات و یادگیری نقش دارد. اجزای آن سینگولیت (Cingulate)، هیپوتالاموس، آمیگدال (Amygdala، مرکز واکنش‌های احساسی) و هیپوکامپ (Hippocampus، مرکز حافظه) هستند.
2- هیپوتالاموس: هیپوتالاموس بخشی از مغز انسان است که در بالای بطن سوم قرار دارد و در گرسنگی، تشنگی، خواب و پاسخ‌های جنسی نقش دارد. هم چنین کنترل غیرارادی بدن را برعهده دارد.
3- غده هیپوفیز: محل قرارگیری این غده، در کف استخوان جمجمه میباشد و توسط ساقه‌ای از هیپوتالاموس آویزان است. غده هیپوفیز مغز انسان، اتاق کنترل سایر غدد بدن در نظر گرفته میشود و سبب افزایش ترشح هورمون رشد، هورمون‌های جنسی و… میشود. همچنین در پاسخ به استرس و تنش‌های محیطی نقش دارد.
4- غده پینه‌آل یا اپی‌فیز: غده پینه‌آل در پشت بطن سوم قرار دارد و هورمون ملاتونین را ترشح میکند. ملاتونین در ایجاد ریتم‌های شبانه و تنظیم ساعت بدن و رشد جنسی نقش دارد.
5- تالاموس: اطلاعات حسی بدن در تالاموس جمع‌آوری شده و پس از تقویت برای پردازش به قشر مخ فرستاده میشود. همچنین در حس درد، هوشیاری و حافظه نقش دارد.
6- عقده‌های قاعدهای (Basal gangelia): عقده‌های قاعدهای با همکاری مخچه در انجام حرکات ظریف مانند حرکت نوک انگشتان نقش دارد. Globus pallidus، Putamen، Caudate اجزای عقده‌های قاعدهای هستند.
7- هیپوکامپ: مسئول کدگذاری اطلاعات در حافظه بلندمدت است.
بطن‌های مغزی (Brian ventricles)
بطن‌های مغزی، فضاهایی به هم مرتبط هستند که از مایع مغزی نخاعی پُر شده‌اند. مغز انسان شامل 4 بطن میباشد که در ادامه به توضیح هر کدام می‌پردازیم.
بطن اول و دوم
در هر نیمکره مغز یک بطن وجود دارد که به آن‌ها بطن 1 و 2 یا بطن‌های طرفی گفته میشود. مایع مغزی نخاعی از شبکه کروئید موجود در بطن 1 و 2 ترشح می‌گردد. سپس از طریق سوراخ مونرو به بطن 3 رفته و از مجرای سیلویوس وارد بطن 4 میشود.
بطن 1 و 2 دارای سه قسمت است: شاخ جلویی (Anterior horn) که به لب پیشانی میرود، شاخ پشتی (Posterior horn) که به لب پس‌سری میرود و شاخ تحتانی (Inferior horn) که به لب گیجگاهی میرود.
بطن سوم
بطن سوم یا بطن میانی در میان تالاموس‌ها قرار دارد و از طریق مجرای مونرو به بطن 1 و 2 و از طریق مجرای سیلویوس با بطن 4 در ارتباط است. مایع مغزی نخاعی در میان بطن‌ها در جریان است. انسداد این مجراها موجب افزایش حجم مایع مغزی نخاعی و هیدروسفالی میشود. انسداد مجرای سیلویوس می‌تواند به دلیل تنگی مادرزادی، وجود کیست در بطن سوم و یا عوامل دیگر باشد.
بطن چهارم
این بطن در مغز خلفی قرار دارد و لوزی شکل است. بطن چهارم نیز حاوی مایع مغزی نخاعی است که بیشتر آن از طریق سوراخ ماژندی و 2 سوراخ لوشکا، وارد فضای تحت عنکبوتیه و اندکی از آن وارد مجرای آپاندیم (مجرای مرکزی طناب عصبی) میشود.
اعصاب مغز انسان
اعصاب مغزی به صورت جفت اعصاب هستند که مغز را به قسمت‌های مختلف سر، گردن و تنه متصل میکند. 12 جفت عصب مغزی وجود دارد که بر اساس عملکرد و ساختارشان نامگذاری میشود. علاوه بر آن هر کدام از آن‌ها یک نام رومی بین I تا XII نیز دارند که بر اساس موقعیتشان از جلو به عقب نامگذاری میشوند. برای مثال، عصب بویایی که نزدیک به جلوی سر است، شماره I نامیده میشود.
اعصاب مغزی به 2 گروه حسی و حرکتی تقسیم میشود. اعصاب حسی درگیر حس‌هایی مانند بویایی، شنوایی و لامسه هستند. اعصاب حرکتی نیز مربوط به حرکت، عملکرد ماهیچه‌ها و غده‌ها میباشد. در جدول زیر به اختصار به آن‌ها می‌پردازیم:
برای مشاهده‌ی کامل جدول، با دست آن را به سمت چپ و یا راست بکشید
| جدول شماره 1 : 12 جفت اعصاب مغزی | |||
| نام رومی | نام عصب | نقش | مسیر سیگنالی |
| Ⅰ | عصب بویایی Olfactory nerve | انتقال اطلاعات بویایی به مغز | وقتی مولکول‌های معطر را استنشاق می‌کنید، در لایه‌ای مرطوب در سقف حفره بینی که اپیتلیوم بویایی نامیده میشود، حل میشوند. این مولکول‌ها گیرنده‌هایی را تحریک میکنند که تکانه‌های عصبی تولید میکنند که به سمت پیاز بویایی حرکت میکنند. پیاز بویایی یک ساختار بیضی شکل است که شامل گروه‌های تخصصی از سلولهای عصبی است. از پیاز بویایی، اعصاب به مجرای بویایی، که در زیر لوب پیشانی مغز قرار دارد، عبور میکنند. سپس سیگنال‌های عصبی به مناطقی از مغز انسان ارسال میشود که با حافظه و تشخیص بوها مرتبط هستند. |
| Ⅱ | عصب بینایی Optic nerve | انتقال اطلاعات بینایی به مغز | هنگامی که نور وارد چشم میشود، با گیرنده‌های خاصی در شبکیه چشم به نام سلولهای استوانه‌ای و مخروطی در تماس است. سلولهای استوانه‌ای به تعداد زیاد یافت میشوند و به نور بسیار حساس هستند. آن‌ها بیشتر برای دید سیاه و سفید یا دید در شب تخصصی هستند. سلولهای مخروطی در تعداد کمتری وجود دارند. آن‌ها نسبت به سلولهای استوانه‌ای حساسیت نوری کمتری دارند و بیشتر با دید رنگ درگیر هستند. اطلاعات دریافتی توسط سلولهای استوانه‌ای و مخروطی از شبکیه به عصب بینایی منتقل میشود. در داخل، هر 2 عصب بینایی به هم می‌رسند و چیزی به نام کیاسما بینایی را تشکیل می‌دهند. در کیاسما بینایی، رشته‌های عصبی از نیمی از هر شبکیه، 2 مجرای بینایی مجزا را تشکیل می‌دهند. از طریق هر دستگاه بینایی، تکانه‌های عصبی در نهایت به قشر بینایی می‌رسند، که سپس اطلاعات را پردازش میکند. قشر بینایی در قسمت پشتی مغز شما قرار دارد. |
| Ⅲ | عصب حرکت چشمی Oculomotor nerve | عملکرد عضلانی و پاسخ مردمک عملکرد عضلانی عصب چشمی عملکرد حرکتی را برای چهار عضله از شش عضله اطراف چشم را فراهم میکند. این ماهیچه‌ها به حرکت چشم و تمرکز روی اشیا کمک میکنند. پاسخ مردمک همچنین به کنترل اندازه مردمک چشم کمک میکند زیرا به نور پاسخ می‌دهد. | این عصب از قسمت جلویی مغز میانی که بخشی از ساقه مغز انسان است منشا می‌گیرد. از آن ناحیه به جلو حرکت میکند تا به ناحیه حدقه چشم برسد. |
| Ⅳ | عصب قرقره‌ای Trochlear nerve | عصب تروکلر عضله مایل فوقانی شما را کنترل می کند. این ماهیچه‌ای است که مسئول حرکات چشم به سمت پایین، بیرون و داخل است. | از قسمت پشتی مغز میانی بیرون می‌آید. مانند عصب حرکت چشم، به جلو حرکت میکند تا زمانی که به حدقه چشم برسد، جایی که عضله مایل فوقانی را تحریک میکند. |
| Ⅴ | عصب سه قلو Trigeminal nerve | عصب سه قلو بزرگ‌ترین عصب جمجمه‌ایست و عملکرد حسی و حرکتی دارد. عصب سه قلو دارای سه بخش است که عبارتند از: چشمی: بخش چشمی اطلاعات حسی را از قسمت بالایی صورت از جمله پیشانی، پوست سر و پلک‌های بالایی شارسال می کند. فک بالا: این بخش اطلاعات حسی را از قسمت میانی صورت از جمله گونه‌ها، لب بالایی و حفره بینی منتقل میکند. فک پایین: بخش فک پایین دارای عملکرد حسی و حرکتی است. اطلاعات حسی را از گوش، لب پایین و چانه ارسال میکند. همچنین حرکت عضلات داخل فک و گوش را کنترل میکند. | عصب سه قلو از گروهی از هسته‌ها – که مجموعه‌ای از سلولهای عصبی هستند – در نواحی مغز میانی و بصل النخاع ساقه مغز انسان منشا می‌گیرد. در نهایت، این هسته‌ها یک ریشه حسی و ریشه حرکتی جداگانه تشکیل می‌دهند. ریشه حسی عصب سه قلو به بخش‌های چشمی، فک بالا و فک پایین منشعب میشود. ریشه حرکتی عصب سه قلو از زیر ریشه حسی عبور میکند و فقط در بخش فک پایین توزیع میشود. |
| Ⅵ | عصب ابدوسنس Abducens nerve | عصب abducens عضله دیگری به نام عضله راست جانبی را کنترل میکند که با حرکت چشم مرتبط است. این عضله در حرکت چشم به بیرون نقش دارد. به عنوان مثال، از آن برای نگاه کردن به پهلو استفاده می‌کنید. | این عصب که به آن عصب ابدوسنس نیز میگویند، از ناحیه پونس ساقه مغز شروع میشود. در نهایت وارد حفره چشم میشود، جایی که عضله رکتوس جانبی را کنترل میکند. |
| Ⅶ | عصب چهره‌ای Facial nerve | عصب صورت عملکردهای حسی و حرکتی را انجام می‌دهد، از جمله: 1- ماهیچه‌های متحرک که برای حالات صورت و همچنین برخی از عضلات فک استفاده میشوند. | عصب صورت مسیر بسیار پیچیده‌ای دارد. از ناحیه پونز ساقه مغز سرچشمه می‌گیرد، جایی که ریشه حرکتی و حسی دارد. در نهایت این 2 عصب با هم ترکیب میشوند و عصب صورت را تشکیل می‌دهند. هم در داخل و هم در خارج از جمجمه، عصب صورت به رشته‌های عصبی کوچک‌تری منشعب میشود که ماهیچه‌ها و غدد را تحریک میکنند یا اطلاعات حسی را ارائه می‌دهند. |
| Ⅷ | عصب دهلیزی Vestibulocochlear nerve | عصب دهلیزی دارای عملکردهای حسی شامل شنوایی و تعادل است. از 2 بخش بخش حلزونی و بخش دهلیزی تشکیل شده است: 1- قسمت حلزونی: سلولهای تخصصی درون گوش ارتعاشات ناشی از صدا را بر اساس بلندی و زیر و بم صدا تشخیص می‌دهند. این باعث ایجاد تکانه‌های عصبی میشود که به عصب حلزون منتقل میشود. 2- بخش دهلیزی: مجموعه دیگری از سلولهای ویژه در این قسمت می‌تواند حرکات خطی و چرخشی سر را ردیابی کند. این اطلاعات به عصب دهلیزی منتقل میشود و برای تنظیم تعادل و تعادل استفاده میشود. | بخش‌های حلزونی و دهلیزی عصب دهلیزی از نواحی جداگانه‌ای از مغز منشا می‌گیرند. بخش حلزونی از ناحیه‌ای از مغز انسان به نام ساقه مخچه تحتانی شروع میشود. بخش دهلیزی از پل و مدولای شروع میشود. هر 2 بخش با هم ترکیب میشوند و عصب دهلیزی را تشکیل می‌دهند. |
| Ⅸ | عصب زبانی حلقی Glopharyngeal nerve | عصب گلوفارنکس هم عملکرد حرکتی و هم عملکرد حسی دارد، از جمله: 1- ارسال اطلاعات حسی از سینوس‌ها، پشت گلو، بخش‌هایی از گوش داخلی و قسمت پشتی زبان | عصب گلوفارنکس از بخشی از ساقه مغز به نام بصل النخاع منشا می‌گیرد. در نهایت به ناحیه گردن و گلو گسترش می‌یابد. |
| Ⅹ | عصب واگ Vagus nerve | عصب واگ یک عصب بسیار متنوع است. دارای عملکردهای حسی و حرکتی است، از جمله: 1- انتقال اطلاعات حسی از کانال گوش و بخش‌هایی از گلو | از بین تمام اعصاب جمجمه‌ای، عصب واگ طولانی‌ترین مسیر را دارد. از سر تا شکم امتداد دارد. از بخشی از ساقه مغز به نام مدولا سرچشمه می‌گیرد. |
Ⅺ | عصب جانبی Accessory nerve | عصب جانبی یک عصب حرکتی است که ماهیچه‌های گردن را کنترل میکند. این ماهیچه‌ها به این امکان را می‌دهند که بچرخید، خم شوید و گردن و شانه‌های خود را دراز کنید. | این به 2 بخش تقسیم میشود: ستون فقرات و جمجمه. قسمت ستون فقرات از قسمت بالایی نخاع منشا می‌گیرد. قسمت جمجمه از بصل النخاع شروع میشود. این قسمت‌ها قبل از اینکه قسمت نخاعی عصب حرکت کند تا عضلات گردن را تامین کند، در حالی که قسمت جمجمه‌ای عصب واگ را دنبال میکند، به طور خلاصه به هم می‌رسند. |
Ⅻ | عصب زیرزبانی Hypoglossal nerve | عصب هیپوگلوسال دوازدهمین عصب جمجمه‌ای است که مسئول حرکت بیشتر عضلات زبان است. | از بصل النخاع شروع میشود و به سمت پایین فک حرکت میکند، جایی که به زبان می‌رسد. |
جمع‌بندی
در مقاله فوق تلاش نمودیم که آناتومی مغز انسان را که اتاق کنترل بدن میباشد، به زبانی ساده ارائه نماییم. امیدواریم که مطالب این مقاله برای شما مفید واقع شود.
سوالات متداول
1- 3 قسمت اصلی نورون را نام ببرید
به طور کلی سلولهای عصبی (نورونها) دارای 3 بخش اصلی به نامهای دندریت، جسم سلولی و آکسون هستند. لطفا دقت بفرمایید اگر به کلماتی همچون: سوما، پریکاریون و Cell body برخورد کردید، این کلمات اسامی دیگر جسم سلولی هستند
2- محل ارتباط نورونها با یکدیگر چه نام دارد؟
به محل ارتباط نورونها با یکدیگر سیناپس میگویند. که به طور کلی شامل دو دستهی الکتریکی و شیمیایی میشوند.
3- اجزای یاخته عصبی نورون را نام ببرید
اجزای یاختهی عصبیِ نورون یا همان جسم سلولی مانند سایر سلولها بوده و شامل: هسته، شبکههای آندوپلاسمی، اجسام گلژی، میتوکندری، ریبوزوم، سانتریولها، میکروفیلامنتها، لیزوزوم، پروتئازوم و هستک میباشد.
ممنون خانم دلیری، اجرتون با اقا امام زمان(عج).
بسیار عالی و جامع
با تشکر از زحمات خانوم دلیری
با سلام و درود
سپاس
عالی و مفید نوشته شده بود ممنون
با سلام و درود
سپاس
عالی . بسیار مفید و آموزنده. 👏👏👏
امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشه