جواب فعالیت‌های زیست دوازدهم

با دانشی که تا به این‌جا کسب کردیم، دریافتیم که آموزش بیولوژی علاوه‌بر تدریس به صورت غیرعملی، بر پایه‌ی کارهای عملی مانند آزمایش و اعمال پژوهشی هم استوار است. به این دلیل، در کتاب‌های درسی مدرسه، قسمت‌هایی با نام فعالیت می‌بینیم که با مطرح کردن یک پژوهش کلاسی یا آزمایش مرتبط با عنوان گفتارها، به دانش‌آموزان این فرصت را می‌دهد تا روند آموزش را به شکلی اصولی و پایه‌ای گذرانده و فقط دروس علوم زیستی را به صورت حفظی مطالعه نکنند. متاسفانه با این وجود ما در بعضی از مدارس می‌بینیم که آموزش درس زیست تنها به شکل تئوری تدریس شده و اکثر دانش‌آموزان پس از پایان امتحانات ترم و سال تحصیلی، آموزه‌های خود را فراموش می‌کنند. به این دلیل، ما در مجله‌ی بیوزوم برآن شدیم تا با بهره‌گیری از شبیه‌سازها، تصاویر متحرک، ویدئوهای آموزشی و… به بخش دیگر آموزش زیست شناسی که تحقیق، پژوهش و آزمایش را شامل می‌شود، پرداخته تا شما دانش‌آموزان عزیز بتوانید با مطالعه و بررسی آن‌ها، زیست شناسی را به نحوی شایسته و اصولی بیاموزید.

در این مطلب به بررسی جواب فعالیت های زیست دوازدهم پرداخته‌ایم، پس با مجله‌ی بیوزوم همراه باشید.

مطلب مرتبط: جواب فعالیت های زیست دهم

مطلب مرتبط: جواب فعالیت های زیست یازدهم

جواب فعالیت های زیست دوازدهم فصل اول

سلول‌های ما همانند یک شهر بزرگ و پر رفت و آمد هستند. مردمان این شهر زیستی، مولکول‌ها هستند که با جنب و جوش خود به حیات سلول معنا می‌دهند. یک دسته از این مولکول‌ها که در فصل اول به آن می‌پردازیم، مولکول‌های اطلاعاتی نام دارند که مسئولیت انتقال پیام از ژنوم به سایر قسمت‌ها را برعهده دارند. حال برای آن‌که با مفهوم انتقال اطلاعات زیستی به درستی آشنا شوید، توصیه می‌کنیم که جواب فعالیت های زیست دوازدهم (فصل اول) را که در این بخش برایتان قرار داده‌ایم، مطالعه نموده و با هم‌کلاسی‌هایتان به اشتراک بگذارید.

جواب فعالیت‌ فصل اول صفحه‌ 18 زیست دوازدهم

با استفاده از دو یا چند مفتول فلزی، ساختار دوم، سوم و چهارم پروتئین‌ها را مدل‌سازی کنید

(ویدئوی این آزمایش به زودی…)

جواب فعالیت‌ فصل اول صفحه‌ 20 زیست دوازدهم

2-

الف) گفته می‌شود تب بالا خطرناک است، بین این مسئله و فعالیت آنزیم‌ها چه ارتباطی می‌بینید؟

ب) با توجه به تأثیر متفاوت دمای کم و زیاد روی آنزیم‌ها، از این ویژگی آنزیم‌ها در آزمایشگاه‌ها چگونه می‌توان استفاده کرد؟

پاسخ الف:

در بخش عوامل موثر بر فعالیت آنزیم‌ها خواندیم، ممکن است آنزیم‌ها در دماهای بالاتر، شکل برگشت ناپذیر یا غیرطبیعی بگیرند و فعالیت خود را از دست بدهند و غیرفعال شوند. از طرفی خواندیم، آنزیم‌ها در دمای طبیعی بدن(37 درجه سانتی‌گراد)، بهترین عملکرد را دارند. به هنگام تب، دمای بدن بالا می‌رود و تب بالای 40 درجه سانتی‌گراد، سبب تغییر ساختاری در آنزیم‌ها شده و آنزیم‌ها با تغییر شکل غیر طبیعی و غیر قابل برگشت ساختاری رو به رو شده و غیر فعال می‌شوند و سبب اختلال در عملکرد سلولی می‌شود این خود عوارضی مانند تشنج، اغما و حتی مرگ را در بردارد.

پاسخ ب:

همانطور که در بخش عوامل موثر بر فعالیت آنزیم‌ها خواندیم، ممکن است آنزیم‌ها در دماهای بالاتر، شکل برگشت ناپذیر یا غیرطبیعی بگیرند و فعالیت خود را از دست بدهند و غیرفعال شوند. و آنزیم‌هایی که در دمای پایین غیرفعال می‌شوند با بازگشت دما به حالت طبیعی، می‌توانند به حاالت فعال برگردند. بنابر این در آزمایشگاه برای غیرفعال کردن دائمی یک آنزیم می‌توان از دمای بالا استفاده کرد و باری غیرفعال کردن موقت می‌توان از دمای پایین استفاده نمود. این آزمایش‌ها، جهت مطالعه‌ی عملکرد یک آنزیم انجام می‌شود، بدین صورت عملکرد سلول در آزمایشگاه هنگام فقدان عملکرد آنزیم به صورت موقت یا دائمی بررسی می‌شود. همچنین بسیاری از بیماری‌ها که در اثر نقص آنزیمی ایجاد می‌شوند با این روش قابل مدل‌سازی و مطالعه هستند.

جواب فعالیت های زیست دوازدهم فصل دوم

چطور می‌شود که فردی موهایی صاف با چشمانی آبی دارد و فرد دیگری موهای مجعد و چشمانی قهوه‌ای؟ یا اصلا به چه دلیل ما انسان شده‌ایم و یک حشره تبدیل به زنبور شده است؟ همه‌ی این اتفاقات تحت فرمان ژنوم هستند و این‌که ما چه باشیم، چه شکلی باشیم و یا حتی چه رفتاری داشته باشیم با تاثیر ژنوم شکل می‌گیرند. فصل دوم این کتاب هم به بررسی روند تبدیل یک ژن به یک صفت پرداخته و از آن‌جایی که اساس مباحث مهم ژنتیک مولکولی را در این فصل می‌آموزید، به شما دانش‌آموزان عزیز توصیه می‌کنیم تا علاوه متن کتاب به بررسی جواب فعالیت های زیست دوازدهم (فصل دوم) پرداخته تا در مورد مباحث این فصل بهتر بیاموزید.

جواب فعالیت‌ فصل دوم صفحه‌ 32 زیست دوازدهم

1- الف) چه رابطه‌ای بین طول عمر رنای پیک یاخته‌ها با میزان پروتئین‌سازی آن‌ها برقرار است؟

ب) رونویسی و ترجمه در پروکاریوت‌ها و یوکاریوت‌ها را با هم مقایسه کنید.

الف) هر چه میانگین عمر رنای پیک بیشتر باشد، فرصت برای ترجمه بیشتر خواهد بودو تعداد پلی پپتید بیشتری از روی آن ترجمه شده و میزان پروتئین‌سازی بیشتر خواهد بود.

ب)

جواب فعالیت های زیست دوازدهم فصل سوم

انتقال اطلاعات در نسل‌ها، این عنوان فصل سوم کتاب زیست دوازدهم است. در این فصل شما با مباحث پایه و اولیه‌ی ژنتیک کلاسیک آشنا خواهید شد و اولین مسائل ژنتیکی را که شامل: شجره نامه‌ها، مسئله‌های گروه خونی، بیماری‌های وابسته به جنس و اتوزوم و… می‌باشد را حل خواهید کرد. پس برای آن‌که در حل این مسائل کار سختی در پیش نداشته باشید توصیه می‌کنیم تا جواب فعالیت های زیست دوازدهم (فصل سوم) را به دقت بررسی کرده و یکبار خودتان به تنهایی مسائل را حل کنید.

جواب فعالیت‌ فصل سوم صفحه‌ 42 زیست دوازدهم

1- پدری گروه خونی O و مادری گروه خونی AB دارد. چه ژن نمود و رخ نمود‌هایی برای فرزندان آنان پیش بینی می‌کنید؟

پدر گروه خونیO ← ژن نمود OO ← گامت‌های مورد انتظارO
مادر گروه خونی AB ←ژن نمود AB ←گامت‌های مورد انتظار ←A و B

حال با توجه به گامت‌های مورد انتظار، مربع پانت رسم می‌کنیم.

ژن ‌نمود‌های مورد انتظار: AO و BO
رخ‌نمود‌های مورد انتظار: گروه خونی A و گروه خونی B

جواب فعالیت‌ فصل سوم صفحه‌ 43 زیست دوازدهم

1- مردی سالم قصد دارد با زنی هموفیل ازدواج کند. چه ژن نمود و رخ نمود‌هایی برای فرزندان آنان پیش‌بینی می‌کنید؟

از آن‌جا که بیماری هموفیلی، یک بیماری وابسته به جنس مغلوب است و ژن آن روی کروموزوم X قرار دارد، مرد سالم حتما دارای آلل غالب ( H) است و زن بیمار حتما دو آلل مغلوب (h) دارد، با توجه به وابسته به جنس مغلوب بودن این بمیاری، در صورتی که زن حتی یک آلل H داشته باشد، زن سالم یا ناقل خواهد بود.

مرد سالم ← ←گامت‌های مورد انتظار ← و Y
زن هموفیل ← ←گامت‌های مورد انتظار ←

حال برای پیش‌بینی ژن نمود و رخ نمود فرزندان، مربع پانت رسم می‌کنیم.

ژن ‌نمود‌های مورد انتظار: XHXh و XhY

رخ‌نمود‌های مورد انتظار: دختر ناقل و پسر ناقل

جواب فعالیت های زیست دوازدهم فصل چهارم

جهش‌ها یک مبحث بسیار مهم در علم ژنتیک است، بخصوص وقتی پای بیماری‌هایی مانند سرطان در میان باشد. در این فصل از کتاب، علاوه‌بر بررسی جهش‌ها، به مقوله‌ی ژنتیک جمعیت و تغییر در گونه‌ها نیز پرداخته شده است که با مطالعه‌ی این‌ها می‌توانید مسائل جدیدی از ژنتیک را حل کنید. همچنین گفتنی است جواب فعالیت های زیست دوازدهم (فصل چهارم) که در این بخش از مطلب برایتان قرار داده‌ایم، می‌تواند درک شما از مباحث این فصل را افزایش داده و موجب یادگیری بهتر شما دانش‌آموزان عزیز شود.

جواب فعالیت‌ فصل چهارم صفحه‌ 50 زیست دوازدهم

1- الف) در چه صورت طول یک رشته پلی‌پپتیدی ممکن است افزایش یابد؟

ب) اگر تعداد نوکلئوتیدهای اضافه یا حذف شده مضربی از سه باشد، چه پیامدی مورد انتظار است؟

الف) اگر رمز پایان جهش پیدا کند، پروتئین حاصل طول بلندتری خواهد داشت زیرا رمز پایان به رمزی برای یک آمینواسید تبدیل می‌شود. از طرفی اگر جهش از نوع اضافه شدن باشد و تعداد نوکلئوتیدها مضربی از 3 باشد و رمز پایان نباشند نیز طول رشته پلی‌پپتیدی افزایش می‌یابد.

ب)

برای پاسخ به این پرسش دو حالت کلی می‌توان در نظر گرفت، در حالت اول اضافه شدن یا حذف شدن نوکلئوتیدها بین فاصله رمزها است، به این معنی که اضافه یا کم شدن، درون یک رمز قرار نگرفته است. برای مثال در جمله ای که تمام کلمات آن سه حرفی هستند مانند جمله ی این سیب سرخ است اگر بین هر دو کلمه، یک کلمه ی سه حرفی قرار بگیرد یا یکی از کلمات حذف شود حالت اول اتفاق می‌افتد. پس در این حالت:

• اگر یک کلمه سه حرفی( یک یا چند کدون)، در فاصله کلمات دیگر( کدون‌های دیگر) قرار گیرد به عنوان مثال این سیب سرخ خوب است. پیامدی که پیش خواهد آمد اضافه شدن یک یا چند کلمه (یک یا چند کدون) خواهد بود. یعنی آمینواسیدهایی مطابق با توالی رمزهای اضافه شده به زنجیره پلی پپتیدی اضافه می‌شوند. برای مثال اگر در یک زنجیره داشته باشیم AUG-UUU- AGC به ترتیب اسیدآمینه‌های متیونین، فنیل آلانین و سرین کد خواهند شد حال اگر یک نوکلئوتید سه حرفی به جای هر یک از خط تیره‌ها قرار گیرد، یک آمینواسید جدید کد خواهد شد به طور مثال اگر GUG به جای یک خط تیره قرار گیرد، AUG GUG UUU AGC به ترتیب اسیدآمینه‌های متیونین، والین، فنیل آلانین و سرین کد خواهند شد.
• اگر یک یا چند کلمه سه حرفی( یک یا چند کدون) در فاصله کلمات دیگر( کدون‌های دیگر) حذف شوند به عنوان مثال جمله ی این سیب سرخ است با حذف کلمه سرخ، به جمله ” این سیب است” تغییر کند، در حقیت مانند آن است که نوکلئوتیدهای سه تایی حذف شده باعث حذف یک یا چند رمز به صورت کامل شده باشند. در این صورت، پیامدی که خواهد داشت حذف آمینواسیدهایی مطابق با توالی رمزهای حذف شده از زنجیره پلی پپتیدی خواهد بود.  برای مثال اگر در یک زنجیره داشته باشیم AUG-UUU– AGC به ترتیب اسیدآمینه‌های متیونین، فنیل آلانین و سرین کد خواهند شد حال اگر یک نوکلئوتید سه حرفی بین دو خط تیره مانند UUU حذف شود، در حقیقت یک آمینواسید (یک رمز) حذف خواهد شد. AUG-AGC و توالی فقط دارای اسیدآمینه‌های متیونین و سرین خواهد بود.

در کل در حالت اول در هر دو نوع، توالی پروتئین در قبل و بعد از محل جهش، حفظ می‌شود . (تعداد آمینواسیدهای اضافه یا کم شده، یک سوم تعداد نوکلئوتیدهای اضافه یا  کم شده است یا تعداد نوکلئوتیدهای اضافه یا کم شده سه برابر تعداد آمینواسیدهای اضافه یا کم شده است).

در حالت دوم، نوکلئوتیدهای سه تایی اضافه یا حذف شده درون رمز قرار می‌گیرد برای مثال در جمله ی این سیب سرخ است. اگر یک کلمه بین حروف این کلمات سه حرفی این جمله قرار بگیرد، یا حروف سه تایی از این جمله به گونه ای از کنار هم حذف شوند که از دو کلمه متفاوت باشند، کل ساختار جمله تغییر خواهد کرد. پس در این حالت:

• اگر یک کلمه سه حرفی به جمله ی “این سیب سرخ است” به گونه‌ای اضافه شود که بین حروف این کلمات قرار بگیرد به عنوان مثال این سیب سکا لرخ است، سه حرف ک ا ل به جمله بین حروف کلمه سرخ قرار گرفته است و از نظر نوع، کلمه سرخ را تغییر داده است و دو کلمه جدید در جمله دیده می‌شود.

 در یک توالی مثلا A/U/G-U/U/U- A/G/C به ترتیب اسیدآمینه‌های متیونین، فنیل آلانین و سرین کد خواهند شد اگر جای یکی از ممیزها سه نوکلئوتید اضافه شوند، مثلاA/G/C A/U/G-U/C/G-A/U/U-، چهار آمینواسید متیونین، سرین، ایزولوسین و سرین کد خواهند شد.

• اگر یک کلمه سه حرفی بین حروف کلمات جمله ی “این سیب سرخ است” حذف شود به طوری که بین دو کلمه مستقل نباشد، به عنوان مثال این سیخ است، سه حرف ب س ر از جمله حذف شده است و از نظر نوع، دو کلمه حذف شدند و کلمه با معنای جدید به جمله اضافه شده است.

در یک توالی مثلا AUG-UUU- AGC به ترتیب اسیدآمینه‌های متیونین، فنیل آلانین و سرین کد خواهند شد اگر سه نوکلئوتید در بین نوکلئوتیدهای یک رمز حذف شوند، به طور مثال سه نوکلئوتیدU G U  از نوکلئوتید اول و دوم، توالی حاصل AUU-AGC خواهد شد و ایزولوسین و سرین کد خواهند شد.

به طور کلی در حالت دوم، پیامد حذف و اضافه این است که آمینواسیدهایی که به زنجیره اضافه یا حذف می شوند لزوما مطابق با توالی نوکلئوتیدهای اضافه یا حذف شده نیستند.

جواب فعالیت های زیست دوازدهم فصل پنجم

عنوان فصل 5 کتاب زیست دوازدهم از ماده به انرژی است. این فصل هم مثل فصول گذشته، 3 گفتار تحت عناوین تامین انرژی، اکسایش بیش‌تر و زیستن مستقل از اکسیژن دارد. گفتنی است که فصل پنجم زیست شناسی 3، دارای 4 فعالیت بوده و ما به دانش‌آموزان عزیزی که به بیوشیمی علاقه‌دارند توصیه می‌کنیم تا جواب فعالیت‌های زیست دوازدهم (فصل5) را برای یادگیری بهتر از دست ندهند.

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 66 زیست دوازدهم

1- گفت و گو کنید

همانطور که دیدید، در قندکافت ATP ساخته می‌شود. بر اساس روش‌هایی که درباره‌ی تولید ATP گفتیم، ساخته شدن ATP در قندکافت با کدام روش انجام می‌شود؟

همانطور که می‌دانیم برای آن‌که ATP ساخته شود، ابتدا یک گروه فسفات از ترکیبی که دارای این گروه است کنده شده و به یک مولکول ADP یا همان آدنوزین دی فسفات متصل می‌گردد. در این حالت ATP ساخته شده و چون مولکول حاوی گروه فسفات به عنوان پیش‌ماده تلقی می‌شود، این روش از نوع پیش‌ماده است.

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 70 زیست دوازدهم

2- الف) توضیح دهید چرا ساخته شدن ATP در زنجیره‌ی انتقال الکترون، از نوع ساخته شدن اکسایشی ATP است؟

ب) با توجه به نقش غشای درونی راکیزه در تنفس یاخته‌ای، چین خورده بودن آن چه ارزشی برای یاخته دارد؟

الف) چون در زمان ساخته شدن ATP، مولکول‌ها دچار اکسایش شده و اکسیژن دو بار منفی تولید می‌گردد، در این حالت ساخته شدن ATP در زنجیره انتقال الکترون را سنتزی اکسایشی می‌دانیم.

ب) غشای داخلی میتوکندری، محلی برای استقرار بخش‌ها و پروتئین‌های زنجیره‌ی انتقال الکترون می‌باشد؛ به همین علت افزایش مساحت غشا به شکل کریستا یا همان چین‌خوردگی حضور بخش‌های ساختمانی و عملیاتی زنجیره‌ی انتقال الکترون را افزایش می‌دهد. بنابراین، نفع کریستای غشای داخلی میتوکندری برای سلول، بالا رفتن گنجایش جهت استقرار بخش‌های ساختمانی و فیزیولوژیک زنجیره‌ی انتقال الکترون، می‌باشد.

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 71 زیست دوازدهم

3- با استفاده از شکل9، به طور گروهی طرحی تصویری و نوشتاری از تنفس یاخته‌ای تولید و سعی کنید حداقل واژه‌ها را به کار ببرید. هر گروه طرح خود را در کلاس ارائه دهد. این طرح را می‌توانید با استفاده از نرم افزارهای رایانه‌ای، نقاشی و به صورت‌های متفاوت تولید کنید.

این بخش برعهده‌ی دانش‌آموز محترم می‌باشد.

جواب فعالیت های زیست دوازدهم فصل ششم

فصل ششم زیست دوازدهم مشابه بخش گیاهی زیست شناسی 2 (سال یازدهم) بوده و مثل اکثر فصل‌ها دارای 3 گفتار تحت عناوینی مثل: فتوسنتز تبدیل انرژی نور به انرژی شیمیایی، واکنش‌های فتوسنتزی و فتوسنتز در شرایط دشوار را در بر می‌گیرد. پس اگر به فیزیولوژی گیاهی علاقه‌مند هستید حتما جواب فعالیت‌های زیست دوازدهم (فصل6) را بررسی کرده و با هم‌کلاسی‌هایتان به اشتراک بگذارید.

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 79 زیست دوازدهم

1- گفت و گو کنید

سبزینه همانطور که از نامش پیداست، به رنگ سبز دیده می‌شود. با توجه به آن‌چه در سال گذشته درباره‌ی بینایی آموختید، توضیح دهید این رنگیزه چرا به رنگ سبز دیده می‌شود؟

تشکیل رنگ‌ها منوط به عدم جذب طول موجی است که پس از برخورد نور سفید به یک جسم از آن بازتاب می‌شود. به همین دلیل وقتی نور سفید که شامل تمام طول موج‌ها است به سبزینه برخورد می‌کند، طول موج سبز بازتاب شده و به چشم ما می‌رسد. به همین دلیل آن را سبز می‌بینیم.

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 80 زیست دوازدهم

2- ارائه دلیل

نمودار بالا فتوسنتز یک گیاه را نشان می‌دهد. این نمودار را با نمودار شکل3 مقایسه کنید و نتایجی را که از آن به دست می‌آورید، بنویسید.

وقتی این نمودار را با شکل 3 مقایسه می‌کنیم، در می‌یابیم که سبزینه‌ها بیش‌ترین تاثیر را در فتوسنتز دارند.

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 81 زیست دوازدهم

3- گفت و گو کنید

آیا همه‌ی طول موج‌های نور مرئی به یک اندازه در فتوسنتز نقش دارند؟ می‌توان با استفاده از اسپیروژیر (جلبک سبز رشته‌ای)، نوعی باکتری هوازی، چشمه نور و منشور – برای تجزیه‌ی نور- آزمایشی را برای پاسخ به این پرسش انجام داد.

اسپیروژیر سبزدیسه‌های نواری و دراز دارد (شکل الف). اگر همه‌ی طول موج‌های نور به یک اندازه در فتوسنتز موثر باشند، انتظار داریم که تراکم اکسیژن در اطراف جلبک رشته‌ای یکسان باشد.

در آزمایشی که برای بررسی این فرض انجام شد، جلبک را روی سطحی ثابت کردند و درون لوله‌ی آزمایشی شامل آب و باکتری‌های هوازی قرار دادند. لوله آزمایش در برابر نوری قرار گرفت که از منشور عبور کرده و به طیف‌های متفاوت تجزیه شده بود. بعد از گذشت مدتی، مشاهده شد که باکتری‌ها در بعضی قسمت‌ها تجمع یافته‌اند (شکل ب).

الف) چه توضیحی برای این مشاهده دارید؟ با چه آزمایشی می‌توان درستی این توضیح را بررسی کنید؟

ب) آیا از این آزمایش می‌توان نتیجه گرفت که سبزینه، رنگیزه اصلی در فتوسنتز است؟ پاسخ خود را توضیح دهید.

الف) وقتی که نتیجه‌ی مشاهده حاصل شد، می‌توان بیان کرد که در جایی که نور‌های آبی و قرمز تابانده می‌شوند، میزان اکسیژن تولید شده در بیش‌ترین حالت خود قرار دارد. حال برای آن‌که این نتیجه را ثابت کنیم با در نظر گرفتن یک گروه شاهد و تیمار، آزمایش را برای هر یک از طول موج‌ها به صورت جداگانه تکرار می‌کنیم.

ب) درست است، چون بیش‌ترین اکسیژن تولید شده در بخش‌های قرمز و سبز مربوط به سبزینه است پس می‌توان نتیجه گرفت که سبزینه، رنگیزه اصلی در فتوسنتز است.

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 85 زیست دوازدهم

4- تفسیر کنید

در گفتار بعد خواهیم دید که میزان اکسیژن نیز بر فتوسنتز اثر دارد. نمودار مقابل تاثیر میزان اکسیژن بر میزان فتوسنتز گیاهی C3 را نشان می‌دهد. با توجه به نمودار، ارتباط بین میزان اکسیژن و فتوسنتز این گیاه را توضیح دهید.

با بررسی نمودار، درمی‌یابیم که با بالا رفتن مقدار اکسیژن، نرخ فتوسنتز کم شده است، علت آن است که عمل اکسیژنازی آنزیم روبیسکو باعث افزایش تنفس نوری شده و فتوسنتز کاهش می‌یابد.

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 88-89 زیست دوازدهم

5- گفت و گو کنید

سه گیاه الف، ب و پ داریم. با فرض این‌که فتوسنتز هیچ یک از این گیاهان یکسان نباشد، به پرسش‌های زیر پاسخ دهید.

الف) عصاره‌ی برگ هر یک از این گیاهان در دو زمان، یکی در آغاز تاریکی (شب) و دیگری در آغاز روشنایی (صبح) استخراج و pH آن‌ها اندازه‌گیری شد. pH عصاره‌ی گیاه ب در آغاز روشنایی نسبت به آغاز تاریکی اسیدی‌تر بود. گیاه ((ب)) چه نوع فتوسنتزی دارد؟

ب) برای تشخیص نوع فتوسنتز گیاه الف و ب و پ چه راهی پیشنهاد می‌دهید؟ آیا ساختار این گیاهان در تشخیص نوع فتوسنتز به شما کمک می‌کند؟

2. نمودارهای 1 و 2 به ترتیب اثر کربن دی اکسید جو و شدت نور را بر فتوسنتز دو گیاه C3 و C4 نشان می‌دهند. چه نتیجه‌ای از این نمودارها می‌گیرید؟

الف) گیاه ب فتوسنتزی از نوع CAM دارد که با بالا رفتن میزان نور محیط پیرامونش، ماده‌ی اسیدی که شب هنگام سنتز شده است برای استفاده به چرخه‌ی کالوین وارد می‌شود و نتیجه‌ی این امر آن است که pH عصاره گیاهی بالا می‌رود.

ب) برای تشخیص آن‌که فتوسنتز یک گیاه از چه نوعی است، برش زدن برگ و بررسی ساختار بافت برگ بهترین روش است. برای بخش دوم سوال نیز باید بگوییم که بله، علاوه بر توضیحاتی که راجع‌به تعیین نوع فتوسنتز گیاه با بررسی ساختار بافتی ارائه کردیم، گفتنی است که گیاهان CAM را نیز می‌شود بر پایه‌ی مقدار آب‌دار بودن یا گوشتی بودن بافت برگ و ساقه تشخیص داد.

2. طبق نمودار1، بالا رفتن مقدار کربن دی اکسید اتمسفر به علت عمل کربوکسیلازی آنزیم روبیسکو در چنین گیاهانی، تاثیر مثبت زیادتری بر گیاهان C3 ندارد. ولی نمودار2، بیان می‌کند که گیاه C4 در میزان نور بیشتر فعالیت بهتری در قیاس با گیاهان C3 دارند ولی در میزان بالاتر کربن دی اکسید میزان فتوسنتز هر 2 گروه گیاهان مساوی بوده و به آرامی در گیاهان C3 بیشتر می‌شود.

جواب فعالیت های زیست دوازدهم فصل هشتم

سرانجام فصل هشتم (آخر) کتاب زیست دوازدهم به رفتارشناسی جانوری می‌پردازد و گفتارهای آن شامل: اساس رفتار، انتخاب طبیعی و رفتار و ارتباط و زندگی گروهی است. حال اگر شما نیز به جانوران علاقه‌مند بوده و رفتارهایشان جذبتان می‌کند، جواب فعالیت‌های زیست دوازدهم (فصل8) را مطالعه کرده و سپس برای کسب اطلاعات بیش‌تر در این حوزه به کتب مرجع مراجعه فرمایید.

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 110 زیست دوازدهم

1- الف) شکل بالا یادگیری خوگیری را نشان می‌دهد. آن را توضیح دهید.

ب) در برخی کشتزارها قوطی‌های فلزی را به مترسک آویزان می‌کنند، این کار چه فایده‌ای دارد؟

الف) در شکل شماره 1 و2 کلاغ‌ها از مترسک ترسیده و فرار می‌کنند. اما پس از مدتی در شکل3 شاهد آن هستیم که کلاغ‌ها از آن‌جایی که فهمیده‌اند مترسک ضرری برای آن‌ها ندارد، روی او نشسته‌اند. این عمل کلاغ‌ها نشان می‌دهد که آن‌ها به مترسک خو گرفته‌اند.

ب) آویزان کردن قوطی‌های فلزی باعث می‌شود که هنگام وزیدن باد یا برخورد کلاغ‌ها به آن صدا تولید شود که پرندگان از آن ترسیده و فرار می‌کنند. از طرفی چون این موضوع همیشگی نیست پس کلاغ‌ها به آن خو نگرفته و فرار می‌کنند.

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 112 زیست دوازدهم

2- پرنده‌ای که در شکل بالا می‌بینید، پروانه مونارک را بلعیده و دچار تهوع شده است. پس از چنین تجربه‌هایی پرنده می‌آموزد، این حشره را نباید بخورد. چگونگی آموختن این رفتار را بر اساس یادگیری شرطی شدن توضیح دهید.

وقتی پرنده پروانه مونارک را می‌خورد، با ایجاد مزه‌ی تلخی در دهان خود روبرو می‌شود که این مزه با چندبار تکرارِ خوردن پروانه و ایجاد تهوع (تنبیه)، از طریق یادگیری شرطی شدن فعال در انعطاف‌پذیری مغزی (نوروپلاستیسیته) او اثر گذاشته و پس از مدتی از خوردن پروانه اجتناب می‌کند.

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 114 زیست دوازدهم

3- الف) شقایق دریایی با تحرک مکانیکی (تماس)، بازوهای خود را منقبض می‌کند اما به حرکت مداوم آب پاسخی نمی‌دهد. چرا؟

ب) رام کنندگان جانوران چگونه انجام حرکات نمایشی در سیرک را به آن‌ها می‌آموزند؟

الف) چون تماس با اشیا یا جانداران داخل آب امری همیشگی نبوده ولی جریان آب یک عاملی است که همیشه وجود دارد، پس در نتیجه شقایق به حرکت آب خو گرفته و واکنشی به آن نشان نمی‌دهد.
ب) در تربیت حیوانات سیر از روش یادگیری با استفاده از پاداش و تنبیه استفاده می‌شود. در این حالت پس از مدتی تمرین و تکرار جانور به رفتارهایی که باعث تشویق و یا تنبیه می‌شود خو گرفته و در نهایت اموری را انجام می‌دهد که مربی به او تعلیم داده است.

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 116 زیست دوازدهم

4- در پژوهش درباره‌ی رفتار بیرون انداختن پوسته تخم در کاکایی‌ها:

الف) پژوهش‌گر چه فرضیه‌ای را دنبال می‌کرد؟

ب) چرا پژوهشگر فقط در کنار تعدادی از تخم مرغ‌های رنگ‌آمیزی شده، پوسته تخم کاکایی قرار داد؟

الف) فرض پژوهش‌گر بر این بود که برای حفاظت از گزند شکارچی پوسته‌های تخم مرغ بیرون انداخته می‌شوند.

ب) برای گروه‌بندی کردن تخم‌ها به 2 دسته‌ی کنترل و آزمایش

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 120 زیست دوازدهم

5- لاک‌پشتی که در شکل بالا می‌بینید، حتی وقتی در آزمایشگاه قرار دارد و آب و غذا کافی دریافت می‌کند، رکود تابستانی را نشان می‌دهد. چرا رکود تابستانی را رفتاری ژنی می‌دانند؟

این رفتار یعنی بروز رکود تابستانی، امری نهادینه در ژنوم لاکپشت بوده و نسبت به شرایط محیطی تغییر نمی‌کند.

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 124 زیست دوازدهم

6- نمودار بالا مزیت زندگی گروهی را نشان می‌دهد، آن را تفسیر کنید.

طبق نمودار متوجه می‌شویم که با بالارفتن تعداد پرنده‌ها، درصد موفقیت شکارچی کم شده و این خود مزیت زندگی گروهی در حفظ بقا را نشان ‌می‌دهد.