جواب فعالیت های زیست یازدهم

همانند کتب زیست دهم و دوازدهم، کتاب زیست شناسی 2 نیز علاوه‌بر بخش‌های آموزشی، دارای فعالیت نیز هست که به محصلین عزیز رشته‌ی تجربی این امکان را می‌دهد تا با بررسی جواب فعالیت های زیست یازدهم، درک بهتر و پایه‌ای‌تری از مباحث زیست شناسی داشته باشند.

پس اگر شما هم علاقه‌مند به یادگیری زیست شناسی هستید با مجله‌ی بیوزوم همراه باشید تا باهم به بحث و هم‌فکری درباره‌ی جواب فعالیت های زیست یازدهم بپردازیم.

مطلب مرتبط: جواب فعالیت های زیست دوازدهم

جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل اول

فصل 1 کتاب زیست شناسی مقطع یازدهم عناوینی به نام یاخته‌های بافت عصبی و ساختار دستگاه عصبی را در بر می‌گیرد. از این‌رو به دلیل آن‌که با پیچیده‌ترین دستگاه بیولوژیک جهان سر و کار داریم، پس جواب فعالیت های زیست یازدهم (فصل اول) اهمیت زیادی دارد چرا که بخش فعالیت کتب درسی شامل پرسش‌ها و آزمایشات مفهومی است و پاسخ به آن‌ها می‌تواند در یادگیری اصولی شما دانش‌آموزان عزیز، کمک بسیار خوبی باشد.

جواب فعالیت‌ فصل اول صفحه‌ 3 زیست یازدهم

1- ساختار و کار سه نوع یاخته عصبی را که در شکل 3 می‌بینید، مقایسه کنید.

نورون حرکتی (motor neuron): آکسون بلند و میلینه، دندریت‌های منشعب زیاد

این نوع نورون‌ها فرمان‌های الکتریکی صادر شده از سوی سیستم عصبی مرکزی را به اندام‌های عملیاتی مانند عضلات و غدد می‌برند.

نورون حسی (sensory neuron): دندریت بلند و میلینه، آکسون نسبتا کوتاه و میلینه

نورون‌های سنسوری وظیفه‌ای برعکس داشته و پیام‌های ایجاد شده توسط گیرنده‌هایی که در اندام‌های حسی مستقر هستند را به مراکز مغز یا نخاع هدایت می‌کنند.

نورون‌های رابط (interneuron): دارای یک آکسون و دندریت‌های زیاد و منشعب بدون میلین

این نورون‌ها معمولا در مراکز سیستم عصبی مرکزی مانند نخاع رابط بین نورون‌های حرکتی و حسی بوده و اغلب نقش مهاری دارند.

جواب فعالیت‌ فصل اول صفحه‌ 5 زیست یازدهم

2- در گروه خود درباره‌ی پرسش‌های زیر گفت و گو و نتیجه را به کلاس گزارش کنید

الف) کار پمپ سدیم پتاسیم و کانال‌های نشتی را با هم مقایسه کنید.

ب) چرا در حالت آرامش، بار مثبت درون یاخته‌های عصبی از بیرون آن‌ها کمتر است؟

الف)

از آن‌جایی که می‌دانیم پمپ‌ها همگی با مصرف انرژی کار کرده و عملکردی مخالف کانال‌های نشتی دارند، پس پمپ سدیم پتاسیم با مصرف ATP، یون‌های سدیم را به خارج از سلول و یون‌های پتاسیم را به داخل سلول هدایت می‌کند. این در حالی است که کانال‌های نشتی در جهت شیب غلظت و بدون مصرف انرژی سدیم را وارد و پتاسیم را از سلول خارج می‌کنند.

ب)

همان‌طور که از مبحث پتانسیل عمل به یاد داریم، یون‌های سدیم بیرون سلول نسبت به داخل آن در فضایی بی‌نهایت قرار گرفته‌اند و این موضوع سبب می‌شود تا تعداد بار مثبت در بیرون از سلول نسبت به داخل آن بیش‌تر باشد. به عبارت دیگر تعداد یون‌های تک بار مثبت سدیم خارج سلول نسبت به یون‌های تک بار مثبت پتاسیم بیش‌تر است و در نتیجه هنگام پتانسیل استراحت، بار داخلی مقطع غشا منفی است.

جواب فعالیت‌ فصل اول صفحه‌ 6 زیست یازدهم

3- وضعیت کانال‌های غشا یاخته‌ی عصبی را در 4 مرحله‌ی شکل7 مقایسه کنید.

پتانسیل استراحت: کانال‌های دریچه‌دار بسته، پمپ سدیم پتاسیم فعال و اختلاف پتانسیل 70- میلی‌ولت

رسیدن به حد آستانه: کانال‌های دریچه‌دار سدیمی کمی باز، کانال‌های دریچه‌دار پتاسیمی بسته و اختلاف پتانسیل به سمت صفر میل می‌کند

مرحله‌ی صعودی یا دیپولاریزاسیون: کانال‌های دریچه‌دار سدیمی به شکل انفجاری باز، کانال‌های دریچه‌دار پتاسیمی بسته

قله پتانسیل عمل: در این بخش معمولا اختلاف پتانسیل 30+ میلی‌ولت بوده و تمامی دریچه‌ها و پمپ‌ها بسته‌اند.

مرحله‌ی نزولی یا ریپولاریزاسیون: در این مرحله کانال‌های دریچه‌دار پتاسیمی باز، کانال‌های دریچه‌دار سدیمی بسته و پمپ سدیم پتاسیم غیر فعال بوده و اختلاف پتانسیل به سمت زیر صفر میل می‌کند

مرحله‌ی بیش‌تر منفی شدن یا هایپرپولاریزاسیون: در این مرحله کانال‌های دریچه‌دار پتاسیمی به دلیل آن‌که مدت زمان باز بودن‌شان بیش‌تر است، پس پتاسیم بیش‌تری خارج شده و همراه با فعالیت کانال‌های کلری، پتانسیل‌ غشا منفی‌تر می‌شود.

جواب فعالیت‌ فصل اول صفحه‌ 7 زیست یازدهم

4- پژوهشگران بر این باورند که در گره‌های رانویه، تعداد زیادی کانال دریچه‌دار وجود دارد، ولی در فاصله‌ی بین گره‌ها این کانال‌ها وجود ندارند. این موضوع با هدایت جهشی چه ارتباطی دارد؟

چون در هدایت جهشی، پتانسیل عمل فقط در گره‌های رانویه رخ می‌دهد.

جواب فعالیت‌ فصل اول صفحه‌ 11 زیست یازدهم

5- با استفاده از آن‌چه آموختید در گروه خود درباره‌ی پرسش‌های زیر گفت و گو کنید و پاسخ را به کلاس گزارش دهید.

– هنگام ورزش چگونه تعادل خود را حفظ می‌کنید؟

– هنگام راه رفتن با چشمان بسته، چه تغییری در راه رفتن ایجاد می‌شود؟ علت تغییر را توضیح دهید

– چگونه ممکن است با وجود سلامت کامل چشم‌ها، فرد قادر به دیدن نباشد؟

• با ارسال و پردازش اطلاعاتی که از چشم‌ها، موقعیت عضلات و اعصاب تعادلی گوش‌ها به مغز و بویژه مخچه ارسال می‌شود، تعادل ما هنگام حرکات سریع حین ورزش حفظ می‌شود.

• چون عمده‌ی اطلاعات تعادلی از چشم به سمت مراکز عصبی تعادلی مانند مخچه ارسال نمی‌شود، پس این عمل با بهم‌ریختگی انجام خواهد شد

• همان‌طور که می‌دانیم چشم تنها یک اندام حسی بوده و نقش پردازشی ندارد. حال اگر مراکز پردازش بینایی در مغز دچار آسیب یا اشکال شوند، با وجود سلامت چشم، فرد نمی‌تواند چیزی را ببیند.

جواب فعالیت‌ فصل اول صفحه‌ 13 زیست یازدهم

6- درباره‌ی درستی یا نادرستی عبارت‌های زیر اطلاعاتی را جمع‌آوری کرده و به کلاس ارائه کنید.

• استفاده از قلیان به اندازه‌ی سیگار خطرناک نیست
• فرد با یک بار مصرف ماده‌ی اعتیاد آور، معتاد نمی‌شود
• مصرف تنباکو با سرطان دهان، حنجره و شش ارتباط مستقیم دارد
• مصرف مواد اعتبادآوری که از گیاهان به دست می‌آیند، خطر چندانی ندارد

اشتباه، قلیان به دلیل داشتن تنباکو که ماده‌ای سمی برای سلول‌ها است، بسیار مضر بوده و به خاطر ورود سریع مواد تنباکو به خون بسیار خطرناک‌تر از یک نخ سیگار است.

صحیح، مصرف اولیه‌ی ماده‌ی اعتیاد آور لزوما اعتیاد را به همراه ندارد ولی به طور حتم پایه‌گذار وابستگی شدید و اعتیاد به آن ماده می‌شود. (البته با در نظر گرفتن شرایط روحی و تربیتی فرد)

 صحیح، از آن‌جایی که استعمال تنباکو به صورت دود است. این دود با برخورد به دیواره‌های گلو، حنجره، ریه‌ها و در نهایت آلوئل‌های تنفسی باعث از بین بردن تدریجی خط اول دفاع غیر اختصاصی مجاری تنفسی (مژک‌ها و سلول‌های ترشح کننده‌ی مخاط) شده و ارتباط بسیار مستقیمی با سرطان این بخش‌ها و بویژه سرطان ریه دارد.

اشتباه، از آن‌جایی که ترکیب شیمیایی بر اساس فرمول و مولکول‌های به کار رفته در آن بررسی می‌شود، پس بهتر است پس از خواندن این بخش واژه‌ی گیاهی یا صنعتی را تا حد زیادی کنار گذاشته و صرفا به نوع ماده‌ی شیمیایی بپردازیم. در خصوص پاسخ به این سوال هم نیاز است بگوییم که بسیاری از مواد اعتیاد آور گیاهی نیز برای بدن سمی محسوب شده و می‌تواند به شدت خطرناک باشد.

جواب فعالیت‌ فصل اول صفحه‌ 14 و 15 زیست یازدهم

7- تشریح مغز

مواد و وسایل لازم: مغز سالم گوسفند یا گوساله، وسایل تشریح، دستکش

با کمک معلم مغز را برای تشریح آماده کنید.

1. بررسی بخش‌های خارجی مغز

الف) مشاهده سطح پشتی: مغز را مانند شکل در ظرف تشریح قرار دهید. روی مغز بقایای پرده‌ی مننژ وجود دارد. آن‌ها را جدا کنید تا شیارهای مغز بهتر دیده شوند. کدام بخش‌های مغز را با مشاهده‌ی سطح پشتی آن می‌توانید ببینید؟

ب) مشاهده‌ی سطح شکمی مغز: مغز را برگردانید، باقی‌مانده‌ی مننژ را به آرامی جدا کنید و بخش‌های مغز را در این سطح مشاهده کنید.

2. مشاهده‌ی بخش‌های درونی مغز: مغز را طوری در ظرف تشریح قرار دهید که سطح پشتی آن را ببینید. با انگشت شست، به آرامی دو نیمکره را از محل شیار بین آن‌ها از یکدیگر فاصله دهید و بقایای پرده‌های مننژ را از بین دو نیمکره خارج کنید تا نوار سفید رنگ رابط پینه‌ای را ببینید.

در حالی که نیمکره‌های مخ از هم فاصله دارند، با نوک چاقوی جراحی، در جلوی رابط پینه‌ای، برش کم عمقی ایجاد کنید و به آرامی فاصله‌ی نیمکره‌ها را بیشتر کنید تا رابط سه گوش را در زیر رابط پینه‌ای مشاهده کنید. دو طرف این رابط‌ها، فضای بطن‌های 1و2 مغز و داخل آن‌ها، اجسام مخطط قرار دارند. شبکه‌های مویرگی که مایع مغزی-نخاعی را ترشح می‌کنند نیز درون این بطن‌ها دیده می‌شوند.

در مرحله‌ی بعد به کمک چاقوی جراحی در رابط سه گوش، برش طولی ایجاد کنید تا در زیر آن، تالاموس‌ها را ببینید. دو تالاموس با یک رابط به هم متصل‌اند و با کمترین فشار از هم جدا می‌شوند. در عقب تالاموس‌ها، بطن سوم و در لبه‌ی پایین این بطن، اپی فیز را ببینید. در عقب اپی فیز برجستگی‌های چهارگانه قرار دارند.

در مرحله‌ی بعدی کرمینه‌ی مخچه را در امتداد شیار بین دو نیمکره برش دهید تا درخت زندگی و بطن چهارم مغز را ببینید.

(ویدئوی آموزشی به زودی…)

جواب فعالیت‌ فصل اول صفحه‌ 17 زیست یازدهم

8- با استفاده از شکل 20 به این پرسش‌ها پاسخ دهید:

الف) پس از احساس درد، چه رویداد‌هایی رخ می‌دهد تا فرد دست خود را عقب بکشد؟

ب) در مسیر عقب کشیدن دست، کدام سیناپس‌ها تحریک کننده و کدام مهار کننده‌اند؟

الف)

در ابتدا گیرنده‌های درد پوست فعال شده و از طریق ریشه‌ی پشتی نخاع (ریشه‌ی حسی)، دو مسیر را فعال می‌کند. مسیر اول باعث تحریک نورون رابط شماره‌ی 1 شده و در نهایت با ارسال پیام از طریق ریشه‌ی شکمی نخاع (ریشه‌ی حرکتی)، ماهیچه‌ی جلو بازو منقبض می‌شود. همزمان با این عمل نورون رابط شماره‌ی2 نیز توسط پیام آمده از ریشه‌ی پشتی نخاع تحریک شده و از طریق پیام ریشه‌ی شکمی نخاع عضله‌ی پشت بازو به حالت دیاستول یا استراحت در می‌آید. همه‌ی این اتفاقات باعث می‌شود که هنگام ایجاد درد، دستمان را عقب بکشیم.

ب)

در این مسیر سیناپس‌هایی که نورون حسی منشعب شده از ریشه‌ی پشتی نخاع با نورون‌های رابط برقرار می‌کند، سیناپس بین نورون رابط 1 با نورون حرکتی متصل به عضله‌ی جلو بازو و سیناپس بین نورون حرکتی و عضله‌ی جلو بازو همگی از نوع تحریکی هستند.

ولی سیناپس‌های بین نورون رابط2 با نورون حرکتی متصل به عضله‌ی پشت بازو و نورون حرکتی با عضله‌ی پشت بازو مهاری هستند.

جواب فعالیت‌ فصل اول صفحه‌ 18 زیست یازدهم

9- از بخش‌های تشکیل دهنده‌ی دستگاه عصبی یک نقشه‌ی مفهومی تهیه کنید.

این بخش بر عهده‌ی دانش‌آموزان عزیز می‌باشد. لطفا پس از تهیه‌ی این نقشه آن را با کلاس خود به اشتراک بگذارید

جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل دوم

فصل2 کتاب زیست شناسی یازدهم بعد از آن‌که درباره‌ی کلیات دستگاه عصبی آموختید، شما را با دروازه‌های ورودی این قلعه‌ی بزرگ و پیچیده آشنا می‌کند. این دروازه‌ها حواس نام دارند و به دلیل آن‌که اغلب نسبت به سایر سیستم‌ها و اندام‌ها، بیش‌تر در تعامل و ارتباط با محیط‌‌اند، پس احتمال آسیب دیدگی بالایی داشته و تنها کسانی می‌توانند از این آسیب‌ها پیشگیری و آن‌ها را درمان کنند که تسلط کافی بر آناتومی، فیزیولوژی و… حواس داشته باشند. پس با این توصیفات لازم است شما نیز درباره‌ی حواس بدن انسان به طرزی اصولی آموزش دیده و بعدا آن‌ها را در زندگی خود به کار گیرید. حال یکی از ملزومات مقدماتی برای یادگیری این فصل بررسی جواب فعالیت های زیست یازدهم (فصل دوم) می‎‌باشد که می‌توانید با هم‌کلاسی‌هایتان نیز به اشتراک بگذارید.

جواب فعالیت‌ فصل دوم صفحه‌ 21 زیست یازدهم

1- گیرنده‌های زیر را در پنج گروه گیرنده که با آن‌ها آشنا شدید، طبقه‌بندی کنید

گیرنده‌های چشایی روی زبان، گیرنده میزان اکسیژن در آئورت، گیرنده‌های شبکیه چشم، گیرنده گرما، گیرنده فشار پوست، گیرنده بویایی بینی، گیرنده فشار خون دیواره رگ‌ها

گیرنده‌های چشایی روی زبان: گیرنده شیمیایی

گیرنده میزان اکسیژن در آئورت: گیرنده شیمیایی

گیرنده‌های شبکیه چشم: گیرنده نوری

گیرنده گرما: گیرنده دمایی

گیرنده فشار پوست: گیرنده مکانیکی

گیرنده بویایی بینی: گیرنده شیمیایی

گیرنده فشار خون دیواره رگ‌ها: گیرنده مکانیکی

جواب فعالیت‌ فصل دوم صفحه‌ 25 زیست یازدهم

2- با استفاده از شکل 6، تغییرات چشم هنگام تطابق برای دیدن جسم دور و نزدیک را مقایسه کنید

در هنگام دیدن جسمی در فاصله‌ی دور، ماهیچه‌های مژگانی به حالت استراحت و تارهای آویزی کشیده می‌شوند. همچنین قطر عدسی نیز کاهش یافته و باریک می‌شود.

در هنگام دیدن جسمی در فاصله‌ی نزدیک، ماهیچه‌های مژگانی منقبض و تارهای آویزی به حالت شل درمی‌آیند. همچنین قطر عدسی نیز افزایش یافته و ضخیم می‌شود.

جواب فعالیت‌ فصل دوم صفحه‌ 26 زیست یازدهم

3- الف) با استفاده از شکل 7 بگویید نزدیک‌بینی و دوربینی با استفاده از کدام عدسی اصلاح می‌شوند؟

ب) در برخی افراد، علت نزدیک‌بینی و دوربینی، تغییر همگرایی عدسی چشم است. با استفاده از آن‌چه آموختید، بگویید تغییر همکرایی عدسی در چشم، چگونه موجب نزدیک‌بینی و دوربینی می‌شود؟

الف) برای افرادی که دارای نزدیک‌بینی چشم هستند از عینکی همراه با عدسی مقعر و برای افرادی که دارای دوربینی چشم هستند، از عینکی همراه با عدسی محدب استفاده می‌شود.

ب) عدسی افراد نزدیک‌بین چون تحدب زیادی پیدا می‌کند، تصویر در جلوی شبکیه قرار می‌گیرد.

عدسی افراد دوربین چون تحدب کمی دارد، تصویر در پشت شبکیه یا همان فضای بی‌نهایت قرار می‌گیرد.

جواب فعالیت‌ فصل دوم صفحه‌ 27 و 28 زیست یازدهم

4- تشریح چشم

مواد و وسایل لازم: چشم سالم گاو به همراه ماهیچه‌های آن، وسایل تشریح، دستکش برای هر گروه. برای آماده کردن چشم از دبیر خود راهنمایی بخواهید.

1- بررسی ویژگی‌های ظاهری چشم: برای تشخیص بالا و پایین چشم، فاصله‌ی عصب بینایی تا قرنیه را در نظر بگیرید. سطحی از کره چشم که در آن فاصله عصب تا روی قرنیه بیش‌تر است، سطح بالایی و سطح دیگر، سطح پایینی آن است (شکل1). برای تشخیص چپ یا راست بودن چشم، آن را طوری در دست بگیرید که سطح بالایی آن رو به بالا باشد. قرنیه به شکل تخم مرغ دیده می‌شود و بخش پهن‌تر آن به سمت بینی و بخش باریک‌تر آن به سمت گوش قرار دارد (شکل2). راه دیگر، بررسی عصب بینایی است. این عصب پس از خروج از چشم به سمت مخالف، خم می‌شود. در ادامه، بافت‌های چربی بی ماهیچه‌ها و کره‌ی چشم را جدا و ماهیچه‌های آن را مشاهده کنید. برای مشاهده دقیق ماهیچه‌ها از مولاژ چشم استفاده کنید.

2- تشریح: ماهیچه‌ها را با قیچی از کره چشم جدا کنید. چشم را روی ظرف تشریح قرار دهید و با چاقوی جراحی، صلبیه را در فاصله‌ی یک سانتی‌متری از قرنیه سوراخ کنید و با قیچی دور تا دور قرنیه را در این فاصله برش دهید. دقت کنید قیچی را خیلی درون کره چشم فرو نبرید تا زجاجیه آسیب نبیند (شکل3). پس از برش می‌توانید سه لایه‌ی چشم و بخش‌های تشکیل‌دهنده‌ی آن‌ها و نقطه کور را ببینید. لایه شبکیه بسیار نازک است، دقت کنید هنگام کار جمع نشود.

به طرز قرار گرفتن عدسی توجه کنید. در کنار عدسی، جسم مژگانی و تارهای آویزی که عدسی را احاطه کرده‌‌اند، دیده می‌شود. عدسی را به آرامی خارج کنید. مایع زلالیه و زجاجیه‌ی ژله‌ای را مشاهده کنید. در این حالت، زلالیه به طور کامل شفاف نیست زیرا مقداری از دانه‌های سیاه ملانین از بخش‌های دیگر چشم در آن رها شده‌اند.

جسم مژگانی به شکل حلقه‌ای دور محل استقرار عدسی قرار دارد. درون این حلقه، عنبیه قرار دارد که نازک‌تر و شامل ماهیچه‌های صاف حلقوی (تنگ کننده مردمک) و شعاعی (گشاد کننده‌ی مردمک) است. سوراخ وسط عنبیه همان مردمک است. جسم مژگانی و عنبیه به آسانی جدا می‌شوند و قرنیه شفاف و برآمده دیده می‌شود.

پس از انجام تشریح و با استفاده از مشاهده‌های خود، به این پرسش‌ها پاسخ دهید.

الف) ویژگی‌های هر یک از سه لایه‌ی چشم و بخش‌های تشکیل‌دهنده‌ی آن را بیان کنید.

ب) زجاجیه و زلالیه را با یک‌دیگر مقایسه کنید

ج) از فعالیت خود گزارش تهیه کنید و به معلم ارائه دهید.

الف)

صلبیه پرده‌ای است سفید و محکم و جنس آن از بافت پیوندی است و از اجزای آن می‌توان به قرنیه اشاره نمود

مشیمیه لایه‌ای نازک و دارای رنگ‌دانه و مملو از رگ‌های خونی است. اجزای این لایه شامل عنبیه، مردمک و اجسام مژگانی می‌شود

شبکیه لایه‌ی داخلی چشم بوده که سلول‌های فتورسپتور یا همان گیرنده‌های نوری در این بخش مستقر هستند. اجزای شبکیه شامل نورون‌های استوانه‌ای، نورون‌های مخروطی و اعصاب بینایی است.

ب)

مایع زلالیه بخش جلویی عدسی را در بر گرفته و پر می‌کند. زلالیه مایعی رقیق بوده و معمولا در هنگام تشریخ به دلیل وجود رنگ‌دانه‌ها کاملا شفاف دیده نمی‌شود

زجاجیه بخش داخی و پشت عدسی را پر می‌کند. این مایع حجم زیادتری نسبت به زلالیه داشته و غلیظ، شفاف و ژله‌ای است.

ج)

این بخش بر عهده‌ی دانش‌آموزان عزیز می‌باشد.

جواب فعالیت‌ فصل دوم صفحه‌ 29 زیست یازدهم

5- با استفاده از شکل9 و مولاژ گوش به پرسش‌های زیر پاسخ دهید.

• بین بخش بیرونی و میانی گوش کدام ساختار قرار دارد؟
• استخوان‌های کوچک در کدام بخش گوش قرار دارند؟
• حلزون گوش در کدام بخش آن قرار دارد؟

• پرده‌ی صماخ
• گوش میانی
• گوش درونی

جواب فعالیت‌ فصل دوم صفحه‌ 30 زیست یازدهم

6- درباره‌ی نقش حفاظتی موها و مواد ترشحی د رمجزای شنوایی گوش اطلاعات جمع‌آوری و به کلاس ارائه کنید.

در طی فرایند تکوینی، سلول‌های ترشح کننده‌ی عرق در مجرای شنوایی تمایز پیدا کرده و غده‌های ترشح کننده‌ی متفاوتی را بوجود می‌آورند. این غده‌ها بر خلاف غدد عرقی، ماده‌ای موم مانند و چسبناک ترشح می‌کنند که همراه با موهای موجود در مجرای شنوایی، خط اول دفاع غیر اختصاصی گوش را ایجاد نموده و از ورود عوامل خارجی مثل گرد و غبار، حشرات، برخی پاتوژن‌ها، هاگ‌ها و… به مقدار زیادی جلوگیری می‌کنند

جواب فعالیت‌ فصل دوم صفحه‌ 31 زیست یازدهم

7- درباره‌ی شغل شنوایی سنجی و بینایی سنجی گزارشی تهیه و به کلاس ارائه کنید.

بواسطه‌ی جنبه‌ی تحقیقی، این فعالیت برعهده‌ی دانش‌آموزان عزیز می‌باشد.

جواب فعالیت‌ فصل دوم صفحه‌ 36 زیست یازدهم

8- طرح بالا مغز ماهی را نشان می‌دهد

لوب‌های (پیازهای) بویایی ماهی نسبت به کل مغز جانور از لوب‌های بویایی انسان بزرگ‌تر است.

این مطلب چه واقعیتی را درباره‌ی حس بویایی ماهی نشان می‌دهد؟

2- ساختار و عملکرد چشم مرکب و چشم انسان را مقایسه کنید

3- خط جانبی در ماهی‌ها با کدام ساختارها در انسان شباهت دارد؟

1- با توجه به بزرگ‌تر بودن مرکز پردازش بویایی ماهی، متوجه می‌شویم که بویایی ماهی‌ها نسبت به انسان بسیار قوی‌تر بوده و این مهره‌داران اولیه برای برخی امور همچون غذا و جفت‌یابی، فرار از خطر و پیدا کردن محل مناسب جهت تخم‌ریزی به حس بویایی‌شان متکی هستند

2- در چشم مرکب به دلیل وجود تعداد زیادی موزائیک بینایی، تصاویر کوچک زیادی توسط هر بخش بینایی ایجاد شده و سپس توسط مغز جانور ترکیب و به صورت موزائیکی نمایش داده می‌شود. اما در چشم انسان به دلیل وجود یک عدسی، تصویری بزرگ و کامل از میدان درد روی شبکیه افتاده و نهایتا حاصل پردازش مراکز عصبی، تصویری یکپارچه می‌باشد.

3- سلول‌های مژک‌دار و دارای کپسول بخش درونی حلزونی گوش و مجاری نیم‌دایره‌ای

جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل سوم

فصل 3 کتاب زیست یازدهم به ستون‌های پیکر موجودات و ارگان‌های حرکتی آن‌ها می‌پردازد. بله استخوان‌ها (سیستم اسکلتی) و عضلات (سیستم ماهیچه‌ای) از عوامل مهمی هستند که به موجودی مانند انسان قابلیت‌های زیادی برای حفظ بقای خود می‌دهند. حال اگر علاقه‌مند به آناتومی ساختاری و فیزیولوژی عصب – عضله هستید می‌توانید با بررسی جواب فعالیت های زیست یازدهم (فصل سوم)، یادگیری اصولی خود را آغاز نموده و دانسته‌های خود را با هم‌کلاسی‌هایتان به اشتراک بگذارید.

جواب فعالیت‌ فصل سوم صفحه‌ 40 زیست یازدهم

1- سال گذشته با ساختار بافت پیوندی و اجزای آن آشنا شدید.

الف) با توجه به اطلاعات قبلی هر بافت پیوندی از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟

ب) مادّه زمینه‌ای استخوان توسط چه بخشی ساخته می‌شود؟

الف)

به طور کلی بافت پیوندی از سه بخش سلول‌ها، رشته‌ها و ماده زمینه‌ای تشکیل شده است.

 فیبروبلاست‌ها، سلول‌های چربی و سلول‌های ایمنی رایج‌ترین سلول‌های این بافت هستند. فیبرها نیز بخش دیگر بافت پیوندی هستند که مقاومت کششی بالایی را در بافت ایجاد می‌کنند این فیبرهای خود سه دسته ی کلاژنی، الاستینی و رتیکولار یا مشبکی دارند که با توجه به نوع خود، عملکرد متفاوتی دارند. ماده زمینه‌ای نیز مایعی چسبناک است که فضای بین فیبرها و سلول‌ها را پر می‌کند و مانند چسب سلول‌های بافت پیوندی را به ماتریکس متصل می‌کند.

ب)

سلول‌های بافت استخوان، ماده زمینه‌ای آن را می‌سازند.

جواب فعالیت‌ فصل سوم صفحه‌ 42 زیست یازدهم

2- منحنی تغییر تراکم توده استخوانی را در دو جنس رسم کنید.

در کدام جنس تراکم استخوان بالاتر است؟

بین سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی شدت تغییرات تراکم استخوان در مردان بیشتر است یا زنان؟

به طور کلی میانگین تراکم استخوان در مردان بالاتر از زنان است.

از آن‌جا که تغییرات به معنای اختلاف است، تغییرات تراکم استخوان در زنان در طی این 30 سال، 162 (733-895) و در مردان 128 (851-979) است و تغییرات در زنان بیشتر است که شیب نمودار نیز گویای این مطلب است.

جواب فعالیت‌ فصل سوم صفحه‌ 44 زیست یازدهم

3- با استفاده از مولاژهای موجود و نمونه‌های آماده میکروسکوپی آزمایشگاه مدرسه، انواع استخوان و بافت‌های استخوانی را مشاهده و با هم مقایسه کنید.

جواب فعالیت‌ فصل سوم صفحه‌ 51 زیست یازدهم

4- الف) به نظر شما چه تفاوت‌هایی بین دوندگان دوی صدمتر و ماراتن از نظر تعداد و درصد تارهای ماهیچه‌ای تند و کند وجود دارد؟

ب)  کدام گروه هنگام فعالیت ورزشی حرفه‌ای خود به اکسیژن نیاز بیشتری دارند؟

پ) مقدار میوگلوبین ماهیچه‌های مؤثر در ورزش حرفه‌ای این ورزشکاران چه تفاوتی دارد؟

الف) دونده دوی صدمتر (سرعتی)، تارهای ماهیچه‌ای تند با سرعت انقباض بیشتری دارد، در مقابل دونده دو ماراتن( استقامتی)، تارهای ماهیچه‌ای کند بیشتری دارد.

ب) دوندگان دو ماراتن به اکسیژن بیشتری نیاز دارند.

پ) از آن‌جا که میوگلوبین وظیفه ذخیره اکسیژن را دارد و دوندگان ماراتن در طمان طولانی‌تر به میزان بیشتری اکسیژن با سرعت آرام‌تر رهاسازی نیاز دارند، در دوندگان ماراتن میزان میوگلوبین بیشتر از دوندگان دوی صد متر است.

جواب فعالیت‌ فصل سوم صفحه‌ 52 زیست یازدهم

5- با استفاده از منابع علمی تحقیق کنید هر یک از انواع اسکلت درونی یا بیرونی چه مزایا و محدودیت‌هایی دارند. نتایج تحقیق خود را به صورت گزارش در کلاس ارائه کنید.

جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل چهارم

در ابتدای کتاب زیست شناسی یازدهم یعنی فصل اول دریافتیم که نورون‌ها پلی ارتباطی برای اتصال بخش‌های گوناگون بدن به یک‌دیگر هستند. اما تنها سلول‌های عصبی نیستند که این ارتباط را ممکن می‌کنند، بلکه مواد بیوشیمیایی دیگری به نام هورمون‌ها نیز در امر پیام‌رسانی و ایجاد ارتباط بین بخش‌های مختلف بدن نقش دارند. در فصل چهارم کتاب مطالبی درباره سیستم اندوکرین یا درون‌ریز می‌آموزید و پاسخ به فعالیت‌های زیست یازدهم فصل چهارم بسیار به درک مسائل هورمونی به شما کمک خواهد کرد و باعث می‌شود تا این فصل را به خوبی بیاموزید.

جواب فعالیت‌ فصل چهارم صفحه‌ 58 زیست یازدهم

1- استفاده از نمک ید دار می‌تواند ید مورد نیاز بدن را تامین کند. تحقیق کنید که نمک‌های ید دار در چه شرایطی خواص خود را حفظ می‌کنند و چه غذاهایی مانع جذب ید می‌شوند؟

برای آن‌که ید نمک حفظ شود:

• در زمانی کم‌تر از یک سال مصرف شد
• به دور از نور خورشید و رطوبت باشد
• در ظروفی که رنگ تیره داشته و جنس‌شان فلزی نیست نگه‌داری شوند
• هنگام طبخ غذا نیز در مراحل پایانی به آن اضافه گردد

معمولا گیاهان خانواده کلم، سویا، ذرت و به طور کلی موادی که حاوی تیوسیانین هستند مانع از جذب ید می‌شوند.

جواب فعالیت‌ فصل چهارم صفحه‌ 61 زیست یازدهم

2- تحقیق کنید که برای پیشگیری از دیابت نوع دو چه باید کرد؟

• آزمایش سالیانه خون جهت کنترل قند (ترجیحا در افراد دارای سابقه قند خون بالا)
• رعایت رژیم غذایی سالم
• ورزش و فعالیت بدنی

جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل پنجم

اگر عاشق ایمونولوژی و زیست شناسی میکروبی (میکروبیولوژی) هستید، این فصل می‌تواند آغاز یادگیری شما باشد. در فصل پنج کتاب زیست یازدهم به سیستم ایمنی بدن پرداخته شده و می‌آموزیم که این دستگاه فوق هوشمند چگونه بدون خستگی و استراحت از ما و سلول‌هایمان در برابر حملات خارجی و پاتوژن‌ها محافظت می‌کند. به همین خاطر توصیه می‌کنیم برای آن‌که درباره‌ی سیستم ایمنی تسلط کافی داشته باشید، جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل پنجم را بررسی نموده و با دوستانتان به اشتراک بگذارید.

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 64 زیست یازدهم

1- تحقیق کنید که:

الف) چربی سطح پوست چه فواید دیگری دارد؟

ب) جوش‌های پوستی و شوره سر چه ارتباطی با چربی پوست دارد؟

الف)

جلوگیری از آسیب میکروبی (با اسیدی کردن سطح پوست)

حفظ سلامت و طراوت پوست

حفاظت در برابر آلودگی‌های محیطی

ب)

اغلب جوش‌های پوستی به علت کلونیزه (تجمع) شدن باکتری‌هایی از جمله پروپیونی باکتریوم آکنس در غدد چربی ایجاد می‌شوند که این موضوع ارتباط مستقیم با رعایت بهداشت پوست، عوامل هورمونی و نوع غذایی که می‌خوریم دارد. از طرفی شوره سر نیز به علت کمبود چربی پوست و یا ازدیاد بیش از حد آن ایجاد می‌شود.

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 65 زیست یازدهم

2- مخاط مژکدار دستگاه تنفس چگونه مانع نفوذ میکروب‌ها می‌شود؟

چه عواملی به این بخش آسیب می‌زند؟

این پوشش مژکدار با ترشح ماده‌ی موکوزی حاوی لیزوزیم، باعث به دام افتادن و تخریب پاتوژن‌ها (عوامل بیماری‌زا) شده و همچنین با زنش‌ مژک‌ها به سمت حلق، آن‌ها را به بیرون از دستگاه تنفس هدایت می‌کند.

هوای آلوده و مصرف دخانیات از اصلی‌ترین عوامل آسیب به مخاط تنفسی هستند.

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 68 زیست یازدهم

3- در شکل بالا، انواع گویچه‌های سفید نشان داده شده‌اند (مقیاس گویچه‌ها نسبت به یک‌دیگر رعایت نشده است). با توجه به آن‌چه که در سال قبل خوانده‌اید:

الف) نام هریک را بیان کنید

ب) سیتوپلاسم در کدام گویچه‌ها دانه‌أار و در کدام بدون دانه است؟

پ) تحقیق کنید که دانه‌ها از چه چیزی ساخته شده‌اند؟

الف و ب)

به ترتیب از چپ به راست: نوتروفیل (سیتوپلاسم همراه با دانه‌های روشن ریز)، مونوسیت (سیتوپلاسم بدون دانه)، بازوفیل (سیتوپلاسم با دانه‌های تیره)، لنفوسیت (سیتوپلاسم بدون دانه)، ائوزینوفیل (سیتوپلاسم با دانه‌های روشن درشت)

پ) اکثر دانه‌ها دارای آنزیم‌های لیز کننده و تخریب‌گر هستند.

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 69 زیست یازدهم

4- یک گسترش آماده خون را با میکروسکوپ مشاهده و انواع گویچه‌های سفید را در آن مشاهده کنید

(پاسخ این بخش بر عهده دانش‌آموزان عزیز می‌باشد)

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 71 زیست یازدهم

5- الف) علت قرمزی، تورم و گرم شدن موضع التهاب را چگونه توضیح می‌دهید؟

ب) خروج خوناب بیش‌تر در محل التهاب رگ چه اهمیتی دارد؟

در رابطه با چرک و مواد موجود در آن تحقیق کنید

الف) قرمزی شدن موضع: به علت بالا رفتن جریان خون در آن بخش است، متورم شدن: به علت خروج پلاسما است گرم شدن موضع: به دلیل بالا رفتن سوخت و ساز و متابولیسم در آن ناحیه است.

ب) باعث تسهیل در حرکت سلول‌ها و پروتئین‌های دفاعی می‌شود که در دفاع نقش دارند.

محتویات چرک: پاتوژن‌های کشته و تخریب شده، گلبول‌های سفید و مواد ترشحی آن‌ها و سلول‌ها

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 72 زیست یازدهم

6- الف) تب چگونه بر فعالیت میکروب‌ها اثر می‌گذارد؟

ب) چرا تب‌های شدید خطرناک‌اند؟

الف) همان‌طور که می‌دانیم، دمای بالا باعث تغییر شکل پروتئین‌ها و بعضا تخریب آن می‌شود. تب نیز با ایجاد فضای نامطلوب دمایی، باعث از بین رفتن پروتئین‌ها و آنزیم‌های حیاتی میکروب‌ها شده و در کشتن‌ و جلوگیری از رشد آن‌ها نقش موثری دارد.

ب) اگر دمای بدن به 41 درجه سانت‌گراد و یا بالاتر از آن برسد، دقیقا همان اتفاقی که برای میکروب‌ها می‌افتد برای سلول‌های بدن نیز افتاده و باعث کاهش و توقف فعالیت‌های آنزیمی، تغییر نفوذپذیری غشا و… می‌شود که این موضوع بویژه در نوزادان بسیار خطرناک بوده و می‌تواند باعث ایجاد آسیب‌های مغزی شود.

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 74 زیست یازدهم

7- آنفولانزای پرندگان را ویروسی پدید می‌آورد که می‌تواند سایر گونه‌ها، از جمله انسان را نیز آلوده کند. این ویروس به شش‌ها حمله می‌کند و سبب می‌شود دستگاه ایمنی بیش از حد معمول فعالیت کند. بدین ترتیب، به تولید انبوه و بیش از اندازه لنفوسیت‌های T می‌انجامد.

الف) علت مرگ بر اثر آلودگی با این ویروس را چگونه توجیه می‌کنید؟

ب) چه راهی را برای کنترل این بیماری در جمعیت‌ها پیشنهاد می‌کنید؟

الف) ویروس آنفولانزای پرندگان باعث اختلالات حاد تنفسی شده و اغلب عفونت‌های بعد از آن است که باعث مرگ فرد می‌شود

ب)

• رعایت بهداشت فردی و عمومی
• دفن و سوزاندن پرندگان مبتلای مرده
• طبخ کامل گوشت پرندگان
• واکسینه کردن افرادی که با پرندگان سر و کار دارند و بعضا همه افراد منطقه آلوده

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 75 زیست یازدهم

8- علت شدیدتر بودن پاسخ ایمنی در برخورد دوم نسبت به برخورد اول چیست؟

چون سلول‌های خاطره بیش‌تری وجود دارند، پس شناسایی آنتی‌ژن‌ها سریع‌تر بوده و پاسخ به مراتب شدیدتر خواهد بود

جواب فعالیت‌ فصل پنجم صفحه‌ 76 زیست یازدهم

9- الف) تحقیق کنید که کودکان ایرانی چه واکسن‌هایی را دریافت می‌کنند؟ در چه زمانی؟

ب) چرا بعضی از واکسن‌ها را باید تکرار کرد؟

الف) واکسن‌های کودکان ایران: سل، هپاتیتB، فلج اطفال، دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، سرخک و اوریون

ب) چون طول عمر برخی سلول‌های خاطره متغیر بوده و ممکن است که از بین بروند، باید هر از چندگاهی بسته به نوع واکسن، تکرار تزریق آن صورت بگیرد تا سلول‌های خاطره جدید و بیشتری ساخته شوند.

جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل ششم

تولد، رشد، نمو، ترمیم و… ما همگی در گرو تقسیمات سلولی هستند. اگر سلول‌های ما تقسیم نمی‌شدند نه تنها ممکن بود اصلا موجود پر سلولی وجود نداشت، بلکه اگر وجود هم داشت نهایتا تا چند ساعت بیش‌تر زنده نبود. پس با دقت فصل ششم کتاب زیست یازدهم را مطالعه می‌کنیم تا درباره‌ی پویایی حیات یعنی میتوز و میوز بیاموزیم و در این راه جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل ششم نیز به آموزش و یادگیری ما کمک بسیار زیادی خواهد کرد.

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 86 زیست یازدهم

1- در دنیای جانداران یاخته‌های چند هسته‌ای به روش‌های مختلفی ایجاد می‌شوند. در سال گذشته با بعضی از این یاخته‌ها آشنا شدید. آیا می‌توانید بعضی از آن‌ها را نام ببرید؟ در مورد نحوه تشکیل این نوع از یاخته‌ها تحقیق کنید و نتیجه آن را به کلاس ارائه دهید.

از سلول‌های چند هسته‌ای در بدن انسان می‌شود به سلول‌های عضلانی اشاره نمود که در طی فرآیند تکوین جنین و در مراحل اندام‌زایی به یک‌دیگر چسبیده و جدا نمی‌شوند. در برخی جانداران دیگر نیز سلول تنها شاهد تقسیم هسته است و سیتوکینز ندارد.

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 87 زیست یازدهم

2- با توجه به آن‌چه درباره چرخه یاخته‌ای فرا گرفته‌اید تصاویر میکروسکوپی زیر را بر اساس مراحل آن، با شماره‌گذاری مرتب کنید.

تلوفاز، پروفاز، متافاز، اینترفاز و آنافاز

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 90 زیست یازدهم

3- با استفاده از منابع علمی بررسی کنید که کدام نوع از سرطان‌ها در کشور ما شیوع بیش‌تری دارند. چرا بعضی انواع سرطان در بخش‌های خاصی از کشور ما شایع‌تراند؟

مردان: معده، پروستات، مثانه، روده بزرگ و پوست

زنان: پستان، تیروئید، معده، پوست، رحم

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 91 زیست یازدهم

4- با استفاده از خمیر بازی (چندرنگ) و با رعایت موارد بهداشتی، مراحل تقسیم رشتمان را طراحی کنید. برای این کار، عدد فام‌‌تنی یاخته فرضی را 4 یا 6 در نظر بگیرید. هر مجموعه فام‌تن را با یک رنگ انتخاب کنید و با توجه به این فعالیت به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:
الف) در متافاز فام‌تن‌های همتا نسبت به هم چگونه روی رشته‌های دوک قرار می‌گیرند؟
ب) با توجه به عدد فام‌تنی انتخابی، تعداد فام‌تن‌ها و فامینک‌ها را قبل و بعد از رشتمان تعیین کنید.

الف) جدا و مستقل از یکدیگر

ب) بعد از میتوز، تعداد کروموزوم‌ها و کروماتیدها بایکدیگر برابراند اما قبل از میتوز تعداد کروموزوم‌ها نصف کروماتیدها است.

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 94 زیست یازدهم

5- تقسیم کاستمان1 از نظر نحوه آرایش فام‌تن‌ها و جدا شدن آن‌ها تفاوت اساسی با تقسیم رشتمان دارد. آیا می‌توانید با توجه به شکل‌های رشتمان و کاستمان، این تفاوت‌ها را بیان کنید؟

تقسیم کاستمان 2 را با تقسیم رشتمان مقایسه کنید. چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی بین این دو فرایند وجود دارد؟

با استفاده از خمیر بازی و با رعایت موارد بهداشتی، طرح ساده‌ای از مراحل تقسیم کاستمان را بسازید. برای این کار، عدد فام‌تنی یاخته فرضی را 4،6 یا 8 در نظر بگیرید. بهتر است که هر مجموعه از فام‌تن‌ها با یک رنگ انتخاب شوند.

1- کروموزوم‌های همتا تشکیل تتراد را در میوز یک می‌دهند ولی در میتوز این چنین نیست

کروموزوم‌های همتا در میتوز روی دوک‌های جداگانه قرار گرفته در حالی‌که این کروموزوم‌ها در میوز یک، روی یک دوک تقسیم قرار می‌گیرند

در آنافاز میوز1: کروموزوم‌های همتا از یکدیگر جدا می‌گردند و در انتهای میوز یک عدد کروموزومی نصف می‌شود

در آنافاز میتوز: کروماتید‌های خواهر از یکدیگر جدا گشته و در انتهای میتوز عدد کروموزومی بدون تغییر می‌ماند.

2- میوز دو و میتوز از نظر فرآیند و ترتیب کروموزوم‌ها در مرحله‌های مختلف یکسان‌اند ولی آن‌چیز که ایجاد تفاوت می‌کند آن است که تعداد کروموزوم‌ها بعد از میوز دو نصف و در میتوز ثابت است.

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 95 زیست یازدهم

6- با استفاده از منابع علمی، با انواع دیگری از بیماری‌های ناشی از باهم ماندن فام‌تن‌ها آشنا شوید و گزارش این بررسی را در کلاس ارائه کنید

• سندرم داون
• هموفیلی
• تالاسمی
• سندرم آنجل من
• سندرم آپرت
• شارکوت ماری توس

جواب فعالیت‌ فصل ششم صفحه‌ 96 زیست یازدهم

7- منحنی فوق، رابطه بین سن مادر در هنکام بارداری و احتمال به دنیا آمدن فرزند مبتلا به نشانگان داون را نشان می‌دهد. منحنی را تفسیر کنید.

با افزایش سن مادر به دلیل آن‌که تخمک‌ها بیشتر در معرض تخریب و آسیب قرار گرفته‌اند و دلایل دیگر، احتمال به دنیا آمدن فرزندی مبتلا به سندرم داون بسیار زیاد است. (اغلب بالای 40 سال)

جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل هفتم

می‌دانیم که تولید مثل در موجودات زنده تنها راه برای بقای آن‌ها است. در این صورت انسان نیز از این قائله مستثنی نبوده و فعالیت‌های تولید مثلی مخصوص به خود را دارد که در فصل هفتم به آن پرداخته شده است. حال اگر می‌خواهید که بر مبحث تولید مثل انسان تسلط داشته باشید و درباره‌ی آناتومی، فیزیولوژی و… بهتر یادبگیرید، در ابتدا لازم است که جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل هفتم را به دقت بررسی کرده و با هم‌کلاسی‌هایتان به اشتراک بگذارید.

جواب فعالیت‌ فصل هفتم صفحه‌ 98 زیست یازدهم

1- باتوجه به شکل2 در مورد پرسش‌های زیر باهم گفت و گو کنید

الف) به چه دلیل ابتدا تقسیم رشتمان و سپس کاستمان رخ می‌دهد؟

ب) در انسان زام یاخته اولیه، ثانویه و زام یاختک از لحاظ فام‌تنی باهم چه تفاوت‌هایی دارند؟

پ) زام یاختک و زامه باهم چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارند؟

الف) اصل کار تقسیم میتوز، بالا بردن تعداد سلول‌ها در لایه زایا (زاینده) است. با این‌که می‌دانیم سلول‌های این لایه دائما تبدیل به اسپرم می‌شوند، برای آن‌که لایه زایا حفظ شده و به مرور ماهیت عملکردی خود را از دست ندهد، در وهله‌ی اول سلول‌ها با انجام تقسیم میتوز تعدادشان را افزایش داده و پس از این کار برخی از سلول‌ها مسیر میوز را آغاز می‌کنند.

ب)

اسپرماتوسیت اولیه:

در نتیجه میوز تولید می‌شود، کروموزوم‌های اسپرماتوسیت اولیه با اسپرماتوگونی مساوی است (دیپلوئید 46 کروموزومی)

اسپرماتوسیت ثانویه:

در نتیجه میوز1 تولید می‌شود، هاپلوئید است، دارای 23 کروموزوم 2 کروماتیدی است.

پ)

اسپرماتید و اسپرم از نظر تعداد کروموزوم مانند یک‌دیگر هستند، اما تفاوت اسپرم با اسپرماتید آن است که اسپرم‌ها حاوی سیتوپلاسم کم‌تری بوده و تاژک‌دار شده‌اند.

جواب فعالیت‌ فصل هفتم صفحه‌ 101 زیست یازدهم

2- الف) با توجه به شکل 4، مسیر عبور زامه را مشخص کنید

ب) با توجه به ترکیبات مایع منی و وجود تعداد زیادی زامه در آن، برای جلوگیری از بعضی از بیماری‌ها مثل عفونت، یا التهاب پروستات چه نکات بهداشتی را باید رعایت کرد؟ در این رابطه اطلاعاتی را جمع‌آوری و گزارش آن را در کلاس ارائه کنید.

ب)

رعایت بهداشت عمومی و فردی

استحمام روزانه یا یک روز در میان

تعویض لباس زیر

شست و شو کامل پس از دفع ادرار و مدفوع

جواب فعالیت‌ فصل هفتم صفحه‌ 103 زیست یازدهم

3- شروع یائسگی همراه با علائمی است. در مورد علائم این دوره و روش‌های کاهش بروز این علائم، تحقیق کرده و گزارش آن را در کلاس ارائه کنید.

علائم وازوموتور (گرگرفتگی، پریشانی عصبی)، کاهش میل جنسی، پوکی استخوان، اضافه وزن، خشکی واژن، تغییرات ظاهری مانند افتادگی پوست صورت، شکم و پهلوها و…

درمان‌های قدیمی و جدیدی برای کاهش علائم یائسگی وجود دارد. به طور مثال در گذشته از هورمون‌های انسانی مانند استرادیول، تستسترون و پروژسترون استفاده می‌شد که این امر خطر ابتلا به سرطان (بویژه سرطان سینه) را در زنان بالا می‌برد. اما امروزه درمان‌های جدید مبتنی بر فیتواستروژن‌ها و دیگر ترکیبات و هورمون‌های گیاهی وجود دارد که بسیار کم خطرتر و غیرتهاجمی‌تر است.

جواب فعالیت‌ فصل هفتم صفحه‌ 104 زیست یازدهم

4- با توجه به شکل 8 درباره پرسش‌های زیر با هم گفت و گو کنید

در انسان مام یاخته اولیه، ثانویه و تخمک از لحاظ فام تن‌ها چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟

اولین جسم قطبی با دومین اجسام قطبی چه تفاوتی دارند؟

مراحل تخمک‌زایی در این شکل را با مراحل زامه‌زایی (شکل2) مقایسه کنید. شباهت‌ها و تفاوت‌ها آن‌ها را بنویسید.

• اووسیت اولیه: دیپلوئید 46 کروموزوم
• اووسیت ثانویه: هاپلوئید 23 کروموزوم 2 کروماتیدی
• تخمک: هاپلوئید 23 کروموزومی 1 کروماتیدی

تفاوت بین تخمک‌زایی و اسپرم‌زایی

• تمایز و تغییر ظاهر در اسپرم‌زایی مشاهده می‌شود ولی در تخمک زایی مشاهده نمی‌شود.
• در انتهای گامت‌زایی، در تخمک‌زایی یک تخمک و 3 جسم قطبی بوجود می‌آید ولی در پایان اسپرم‌زایی، 4 اسپرم فعال داریم.

شباهت بین تخمک‌زایی و اسپرم‌زایی

در مرحله‌ی اول تخمک‌زایی و اسپرم‌زایی میتوز و در مرحله‌ی بعدی میوز داریم.

میوز در تخمک‌زایی و اسپرم زایی در دو مرحله انجام می‌شود.

تعداد کروموزوم‌های گامت‌ها هم در تخمک و هم در اسپرم برابر است.

جواب فعالیت‌ فصل هفتم صفحه‌ 107 زیست یازدهم

5- در بعضی منابع، دوره جنسی تخمدان‌ها را به دو قسمت انبانکی و جسم زردی (لوتئال) تقسیم‌بندی می‌کنند.

به نظر شما:

1- هر قسمت مربوط به چه بخشی از دوره جنسی است؟
2- در هر قسمت، چه هورمون‌هایی از هیپوفیز بیش‌تر روی تخمدان‌ها اثر می‌گذارند؟
3- در هر قسمت چه هورمون‌هایی از تخمدان ترشح می‌شوند و چه تغییری در میزان این هورمون‌ها رخ می‌دهد؟
4- جدا کننده این دو بخش چه مرحله‌ای است؟

1- مرحله‌ی ابتدایی دوره قاعدگی، مرحله‌ی فولیکولی بوده و در این مرحله رشد فولیکولِ احاطه کننده‌ی اووسیت و خود اووسیت را شاهد هستیم. در حالی‌که مرحله‌ی لوتئال در نیمه‌ی دوم قاعدگی شروع شده و با ایجاد جسم زرد آغاز می‌شود.

2- فولیکولی: ابتدا FSH انتها LH

لوتئال: ابتدا LH انتها FSH

3- در ابتدای مرحله فولیکولی شاهد بالا رفتن هورمون استروژن هستیم. به‌طوری‌که در طی این مرحله غلظت آن بسیار بالا رفته و در انتهای آن بواسطه‌ی مکانیسم‌های خودتنظیمی (فیدبک) کاهش می‌یابد. اما در مرحله‌ی لوتئال علاوه بر بالا رفتن مقدار کمی استروژن، شاهد افزایش غلظت پروژسترون هستیم. طوری‌که در طی این مرحله مقدار آن بسیار افزایش یافته و به دلیل مکانیسم‌های خودتنظیمی در آخر لوتئال غلظتش کاهش می‌یابد.

4- مرحله‌ی تخمک‌گذاری (تخمک ریزی)

جواب فعالیت‌ فصل هفتم صفحه‌ 111 زیست یازدهم

6-

1- دوقلوهای ناهمسان از لحاظ جنسیت می‌توانند مشابه یا متفاوت باشند، به نظر شما علت چیست؟

2- دوقلوهای به هم چسبیده از لحاظ جنسیت و سایر صفات ظاهری نسبت به هم چگونه‌اند؟

3- در مورد اثر انگشت دوقلوهای همسان و ناهمسان اطلاعاتی را جمع‌آوری کنید و گزارش آن را در کلاس ارائه کنید.

1- به دلیل آن‌که هنگام باروری، ممکن است دو تخمک با دو اسپرم لقاح پیدا کنند، آن‌گاه احتمال هم‌جنس یا ناهمجنس بودن جنین‌ها هست. به طوری‌که ممکن است دوقلوها دختر-دختر، پسر-پسر یا پسر – دختر باشند

2- همانطور که می‌دانیم، دوقلوهای بهم چسبیده در اصل یک زیگوت درحال تقسیم بوده‌اند که به دلیل تکمیل نشدن فرایند جدا شدن سلول‌ها به یک‌دیگر چسبیده باقی می‌مانند. حال با این اوصاف چون ماده‌ی ژنتیکی یکسانی دارند، ظاهر و جنسیت آن‌ها نیز مشابه است.

3- برخی صفات صرفا وابسته به ژنتیک نیستند. مانند صفت اثر انگشت که علاوه بر ژنتیک، به فاکتورهای گوناگون محیطی نیز وابسته بوده و به همین علت اثرانگشت در دوقلوهای همسان و ناهمسان متفاوت است.

جواب فعالیت‌ فصل هفتم صفحه‌ 112 زیست یازدهم

7- مادران باردار ممکن است تا پایان هفته چهارم بعد از لقاح هنوز از بارداری خود مطلع نباشند. با توجه به زمان‌های چرخه قاعدگی به نظر شما این مادران از نظر قاعدگی در چه وضعیتی هستند؟

جواب فعالیت‌ فصل هفتم صفحه‌ 113 زیست یازدهم

8- تعیین زمان تولد

متخصصان زنان و زایمان در پیش‌بینی زمان تولد نوزاد 284 روز را به زمان شروع آخرین قاعدگی مادر اضافه می‌کنند. در این رابطه به پرسش‌های زیر پاسخ دهید.

• چه ارتباطی بین قاعدگی و بارداری شخص وجود دارد؟
• چرا روز شروع آخرین قاعدگی را در نظر می‌گیرند؟
• گفته می‌شود مدت زمان بارداری 9 ماه یا 270 روز است. چرا پزشکان 284 روز را مطرح می‌کنند؟

• وقتی قاعدگی در تاریخ اصلی خود رخ ندهد و بیماری هم تشخیص داده نشود، آن‌گاه مشخص می‌شود که فرد باردار است.
• چون شروع قاعدگی از نظر فیزیولوژیک نشانه‌ای ندارد، پس شروع قاعدگی که نشانه‌دار است و در نیمه جنسی آغاز می‌شود را در نظر می‌گیرند که محاسبه تاریخ دقیق‌تر باشد.
• در اصل دوره بارداری 266 روز است اما 14 روز اول دوره که تخمک‌گذاری انجام نشده است را به این عدد اصلی اضافه می‌کنند که در نتیجه 284 روز مطرح می‌شود.

جواب فعالیت‌ فصل هفتم صفحه‌ 114 زیست یازدهم

9- علاوه بر زایمان طبیعی، تولد نوزاد با عمل جراحی (سزارین) نیز انجام می‌شود. پزشکان زنان و زایمان، بیش‌تر توصیه می‌کنند که زایمان به صورت طبیعی انجام شود. در مورد جنبه‌های مثبت و منفی جراحی سزارین، اطلاعاتی را جمع‌آوری کنید و نتایج به دست آمده را به صورت گزارش در کلاس ارائه کنید.

ویژگی‌های مثبت سزارین:

ست کردن زمان دقیق جراحی و برنامه‌ریزی برای آن

مادر درد طولانی مدت را تحمل نمی‌کند

جنین تحت فشار زیاد قرار نمی‌گیرد

جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل هشتم

فصل هشتم کتاب زیست شناسی یازدهم به عاشقان زیست شناسی گیاهی اختصاص دارد و مباحث آن درباره‌ی تولید مثل جنسی و غیرجنسی گیاهان است. گفتنی است که بواسطه‌ی ناملموس بودن بخش گیاهی نسبت به بخش جانوری شما دانش‌آموزان عزیز می‌توانید با بررسی جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل هشتم، یادگیری و فهم بهتری از این مباحث داشته باشید.

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 121 زیست یازدهم

1- با مراجعه به یک مرکز پرورش گل، یا گل‌فروشی درباره روش تکثیر رویشی گیاهان متفاوت، گزارش تصویری تهیه و در کلاس ارائه دهید.

(این بخش از جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل هشتم بر عهده دانش‌آموزان عزیز می‌باشد)

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 122 زیست یازدهم

2- الف) نمونه‌هایی از ساقه‌های زیرزمینی را به کلاس بیاورید و در گروه خود مقایسه کنید

ب) شلغم و سیب‌زمینی را با هم مقایسه کنید. آیا شلغم همانند سیب‌زمینی ساقه است؟ چه استدلالی برای پاسخ خود دارید؟

شما دانش‌آموزان عزیز می‌توانید از ساقه زنجبیل و سیب‌زمینی و توت فرنگی برای بررسی در گروه استفاده نموده و برای بهینه‌سازی مقایسه‌های خود، ظاهر، ساقه (از نظر ذخیره‌ای و غیر ذخیره‌ای بودن) و محل ذخایر گیاه را مقایسه کنید.

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 123 زیست یازدهم

3- فرض کنید از شما خواسته‌اند که با استفاده از یاخته‌های مجزای پارانشیمی، گیاهی را به روش کشت بافت تکثیر دهید. توضیح دهید این یاخته‌ها را از چه سامانه بافتی جدا می‌کنید و چگونه این کار را انجام می‌دهید؟

(این بخش از جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل هشتم بر عهده دانش‌آموزان عزیز می‌باشد)

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 124 زیست یازدهم

4- چند نوع گل را با تعداد گلبرگ‌های چهار تا شش به کلاس بیاورید
الف) تک لپه یا دولپه‌ای بودن آن‌ها را مشخص کنید.
ب) تعداد هریک از اجزای دیگر گل چیست؟
پ) گل‌ها را به دقت با ذره‌بین مشاهده و ویژگی‌های هریک از اجزا را یادداشت کنید
ت) با استفاده از تیغ برش‌های طولی و عرضی از مادگی گل، تهیه و آن‌چه را می‌بینید یادداشت و ترسیم کنید.
ث) با استفاده از داده‌هایی که به دست آورده‌اید، ساختار هر گل را گزارش کنید.

طبق پروتکل این کار انجام می‌شود. آن‌چیز که برای گزارش ساختار گل مد نظر است، توصیف کردن گل از نظر شکل، رنگ، تعداد و موارد دیگر است. (همه صفاتی که یک گل دارد)

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 129 زیست یازدهم

5- الف) بعضی گرده‌افشان‌ها، مانند خفاش در شب تغذیه می‌کنند. به نظر شما گل‌هایی که به وسیله‌ی این جانوران گرده‌افشانی می‌شوند، چه ویژگی‌هایی دارند؟ با مراجعه به منابع معتبر درستی نظر خود را بررسی و نتیجه را گزارش کنید.

ب) با توجه به ویژگی‌ گل‌‎ها در گیاهانی که با جانوران یا باد گرده‌افشانی می‌شوند، نوع گرده‌افشانی را در گیاهان محیط پیرامون خود پیش‌بینی و گزارش کنید.

الف) رنگی بودن گل‌ها برای جانوران گرده‌افشانی که در شب فعالیت می‌کنند توفیقی نداشته و این گل‌ها اغلب سفید بوده و بوی بسیار قوی دارند که جانور را به سمت خود جذب می‌کنند.

ب) برای تهیه این گزارش به مواردی همچون رنگی یا سفید بودن گلبرگ‌ها، وجود شهد و داشتن بو دقت فرمایید

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 131 زیست یازدهم

6- الف) دانه‌هایی مانند لوبیا و ذرت را در شرایط مناسب قرار دهید تا رویش یابند. این کار را چگونه انجام می‌دهید؟ با مشاهده‌ی دانه‌های در حال رویش، مشخص کنید ابتدا کدام یک از اندام‌های رویشی از دانه خارج می‌شوند. این مشاهده را برای انواعی از دانه‌های دیگر نیز انجام دهید. نتیجه را به صورت یک گزاره بنویسید.

ب) دانه‌های لوبیا و ذرت را در فواصل زمانی دو روزه، بعد از خیس خوردن از وسط نصف و با استفاده از شکل زیر آن‌چه را می‌بینید نام‌گذاری کنید.

الف) برای رویاندن دانه در ابتدا باید دانه‌ها را یک الی دو روز در آب خیسانده و سپس توسط پارچه‌ای نم‌دار آن‌ها را مرطوب نگاه دارید تا رشد کنند. همچنین با مشاهده رویش دانه‌ها در می‌یابیم که ریشه در ابتدا خارج می‌شود.

ب) این بخش بر عهده دانش‌آموزان عزیز می‌باشد

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 133 زیست یازدهم

7- برچه‌ها را در میوه‌ها نیز می‌توانیم تشخیص دهیم. در شکل زیر تعدادی میوه از عرض برش خورده‌اند. تعدادی میوه را انتخاب و به طور عرضی برش دهید. در کدام میوه فضای تخمدان با دیواره برچه‌ها به طور کامل تقسیم شده است؟

پاسخ به این بخش بر عهده‌ی دانش‌آموزان عزیز می‌باشد.

اما به این نکته توجه داشته باشید که هر یک از پره‌های پرتقال یک برچه را نشان می‌دهد و این مورد در فلفل دلمه‌ای و خیار به گونه‌ای است که می‌توانیم مرز برچه‌ها را مشخص نماییم. (امکان دارد که برچه‌ها در فلفل دلمه‌ای کاملا از یک‌دیگر جدا نشده باشند)

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 134 زیست یازدهم

8- شکل زیر انواع میوه را نشان می‌دهد. ویژگی‌های هر یک از این میوه‌ها را فهرست و بر اساس این ویژگی‌ها پیش‌بینی کنید که پراکنش آن‌ها با کمک چه عاملی (باد/جانور) انجام می‌شود. با مراجعه به منابع معتبر درستی نظر گروه را بررسی و نتیجه را گزارش کنید.

میوه‌هایی که بال یا کرک دارند توسط جریان باد جابجا می‌شوند.

میوه‌هایی که دارای زائده‌های خار شکل هستند با چسبیدن به بدن جانوران (خز یا پشم) جابجا می‌شوند.

جواب فعالیت‌ فصل هشتم صفحه‌ 136 زیست یازدهم

9- الف) اکثر گرده‌افشان‌ها، حشره‌اند و گرده‌افشانی بسیاری از گیاهان کشاورزی و درختان میوه به کمک آن‌ها انجام می‌شود. درباره عواملی که زندگی حشره‌های گرده‌افشان را تهدید می‌کند، تحقیق و نتیجه را گزارش کنید.

ب) شکل زیر چرخه زندگی یک گیاه نهان‌دانه را نشان می‌دهد. جاهای خالی را با کلمه‌های مناسب پر کنید.

الف) استفاده از سموم حشره‌کش و آفت کش در درجه اول می‌تواند برای حشرات گرده‌افشان بسیار مضر باشد.

ب)

تقسیم رشتمان، تقسیم کاستمان

تقسیم رشتمان، تقسیم رشتمان

گرده افشانی

تخم ضمیمه، تخم اصلی، زامه‌ها

جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل نهم

مانند هر موجود زنده‌ی دیگری، گیاهان نیز از خود رفتاری بروز می‌دهند و نسبت به محیط اطراف عکس‌العمل نشان می‌دهند که این موضوعات، همگی در فصل آخر زیست یازدهم یعنی فصل نهم آن بررسی می‌شود. توصیه می‌گردد برای آن‌که درک بهتری نسبت به رفتار گیاهان داشته و با پاسخ‌شان نسبت به محیط بیش‌تر آشنا شوید، جواب فعالیت های زیست یازدهم فصل نهم را بررسی کرده و با هم‌کلاسی‌هایتان به اشتراک بگذارید.

جواب فعالیت‌ فصل نهم صفحه‌ 142 زیست یازدهم

1- شکل بالا تمایز ریشه و ساقه را از یک توده یاخته تمایز نیافته یا همان کال در حضور مقدار متفاوت اکسین و سیتوکینین، در محیط کشت نشان می‌دهد. از این شکل چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟

سیتوکینین در امر ریشه‌زایی (بوجود آمدن ریشه‌های فرعی) عملکرد بازدارنده دارد.

جواب فعالیت‌ فصل نهم صفحه‌ 145 زیست یازدهم

2- یکی از دلایل خراب شدن میوه‌ها هنگام ذخیره یا انتقال، تولید اتیلن در آن‌ها است. برای رفع این مشکل، ترکیباتی به کار می‌برند که با اتصال به گیرنده‌های اتیلن که در یاخته وجود دارند، سبب توقف فرایند رسیدگی می‌شوند. اکنون زیست شناسان در تلاش‌اند با تغییر در ژن، گیاهان را نسبت به اتیلن غیرحساس کنند. به نظر شما این ایده برای گیاهان میوه‌دار مناسب است؟ برای پاسخ خود دلیل ارائه دهید.

این ایده تا حد زیادی راهبردی نبوده و فقط باعث ایجاد اختلال در فرآیند طبیعی گیاه می‌شود. (توجه داشته باشید لطفا با دانش ناکافی درباره مهندسی ژنتیک و تولید محصولات تراریخته و ترنسژنیک اظهار نظر نکنید)

بلکه برای جلوگیری از خراب شدن میوه‌ها، ساخت و استفاده از وسایل ترابری با امکانات مناسب و پیش‌رفته بسیار گزینه بهتری است.

جواب فعالیت‌ فصل نهم صفحه‌ 145-2 زیست یازدهم

3- با توجه به این‌که فرمول شیمیایی تنظیم کننده‌های رشد گیاهی شناخته شده‌ است، این ترکیبات به طور مصنوعی ساخته ‌می‌شوند و برای تولید و نگهداری محصولات کشاورزی به کار می‌روند. به نظر شما آیا این ترکیبات می‌توانند سلامت انسان و محیط زیست را تهدید کنند؟

این مواد شیمیایی می‌توانند به دلیل تشابهات ساختاری که امکان دارد با برخی ترکیبات بیوشیمیایی در بدن انسان و سایر جانداران داشته باشند، در محیط زیست ورود پیدا کرده و اثر‌های نامطلوبی بر سلامت انسان و دیگر جانداران بگذارند.

به طور مثال سیتوکینین‌ها تقسیم سلولی را تحریک می‌کنند. فرض کنید اگر ماده سیتوکینینی که به شکل مصنوعی تولید شده است وارد بدن و جریان خون جاندارانی مانند انسان شود، امکان دارد، سرعت تقسیم و تکثیر سلول‌ها را افزایش داده و باعث بروز ناهنجاری‌هایی همچون انواع سرطان شود.

جواب فعالیت‌ فصل نهم صفحه‌ 146 زیست یازدهم

4- الف) پیش‌بینی می‌کنید که پاسخ ریشه به نور یک‌جانبه چه باشد؟

ب) برای بررسی درستی پیش‌بینی خود، آزمایشی طراحی کنید.

پ) آزمایشی را که طراحی کرده‌اید با چند گیاه انجام و نتیجه را گزارش کنید.

در این فعالیت نور متغیر مستقل و پاسخ ریشه متغیر وابسته است.

پس پاسخ ریشه به نور در دوحالت وجود یا عدم وجود نور مورد بررسی قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که در چنین آزمایشی برای آن‌که کنترل بهتری داشته باشیم، باید پاسخ ریشه اولیه به نور یک جانبه بررسی بشود.

نتایج:

گرایش مثبت به سمت نور

گرایش منفی به سمت نور

بی تفاوت

جواب فعالیت‌ فصل نهم صفحه‌ 147 زیست یازدهم

5- با توجه به شکل فوق و شکل12ب توضیح دهید که شکستن شب با یک جرقه نوری چه تاثیری بر گل‌دهی گیاه روز کوتاه دارد.

شکستن شب باعث عدم گل‌دهی گیاه داوودی می‌شود

جواب فعالیت‌ فصل نهم صفحه‌ 150 زیست یازدهم

6- بعضی گیاهان با تولید موادی که برای گیاهان دیگر سمی‌اند، از رویش دانه یا رشد گیاهان دیگر در اطراف خود جلوگیری می‌کنند. به نظر شما این ویژگی چه نقشی در ماندگاری چنین گیاهانی دارد؟

این فرآیند که آللوپاتی نام دارد بر اساس اصل تنازع برای بقا رخ می‌دهد. بدیهی است که هر جانداری که بتواند به غذا و جای بیشتری دسترسی داشته باشد زنده می‌ماند و بقیه از بین می‌روند. به همین دلیل نیز برخی گیاهان با حذف رقبای خود سعی در حفظ بقا دارند.

جواب فعالیت‌ فصل نهم صفحه‌ 152 زیست یازدهم

7- الف) فردی بر این باور است که امواج صوتی بر رشد و میزان محصول گیاهان تاثیر دارد. آیا شما با این نظر موافق‌اید؟ برای تایید یا رد این نظر چه آزمایشی طراحی می‌کنید؟

ب) نمونه‌هایی از ساز و کارهای دفاعی در گیاهان محل زندگی خود و نیز ارتباط‌هایی که بین آن‌ها و جانوران وجود دارد گزارش کنید.‌

الف) تا زمانی که مشاهدات تجربی صورت نگیرد و آزمایشات لازم انجام نشود، نمی‌توان هیچ‌گونه اظهار نظری درباره‌ی فرضیات کرد.

در همین رابطه، برای بررسی آن‌که آیا امواج صوتی بر رشد و میزان محصول گیاهی موثر است نیاز داریم که حداقل ده نوع گیاه انتخاب نموده و از هر نوع، سه گروه انتخاب کنیم.

گروه اول گیاهان در معرض امواج صوتی

گروه دوم گیاهان که در معرض امواج صوتی نیستند

گروه سوم گروه کنترل

توجه داشته باشید که در این آزمایش حضور یا عدم حضور امواج صوتی تنها متغیر ما است و باید برای همه گروه‌ها شرایط کاملا یکسانی را مهیا کنیم.

آزمایش را شروع می‌کنیم و در طول مدت رشد هر نوع از گیاهان، گروه اول را در معرض امواج صوتی قرار می‌دهیم و گروه دوم را به دور از هرگونه صدایی پرورش می‌دهیم. در انتها مشاهدات و آنالیزها را از هر ده نوع گیاه یادداشت کرده و به صورت دستی و یا با کامپیوتر ارزیابی می‌کنیم. و سپس نتیجه را به صورت یک گزارش علمی می‌نویسیم.

ب) پاسخ به این بخش بر عهده‌ی دانش‌آموزان عزیز می‌باشد