مراحل رشد جنین انسان

 همان‌طور که در فصل هفتم کتاب زیست‌شناسی سال یازدهم درباره‌ مراحل رشد جنین انسان خواندید نوزاد آدمی زندگی را به‌صورت یک یاخته تخم آغاز می‌کند. سلول تخم با تقسیم‌های پی‌درپی و گذر از مراحل رشد و تکوین به جنین و درنهایت به نوزاد متمایز می‌شود. مراحل رشد جنین انسان برای درک رشد قبل از تولد بسیار مهم است و بر اساس ویژگی‌های داخلی و همچنین خارجی است. در ادامه این مطلب قصد داریم به مراحل رشد جنین انسان و ویژگی هر یک از مراحل بارداری و رشد جنین بپردازیم پس با مجله بیوزوم همراه باشید.

نگاهی بر سه مرحله تکوین جنین انسان

رشد جنین انسان فرآیندی منظم و پیچیده است. با شروع لقاح اسپرم و تخمک و قبل از اینکه فرد بداند باردار است مراحل رشد جنین انسان شروع می‌شود و با تولد نوزاد به پایان می‌رسد. بین لقاح و زایمان، مراحل دقیق زیادی وجود دارد که باید انجام شود. مراحل رشد جنین انسان شامل سه مرحله ژرمینال، جنینی و رویانی است. اکثر مردم در مورد بارداری خود با این عبارات صحبت نمی‌کنند، اما دانستن آن می‌تواند برای درک چگونگی رشد این معجزه درون بدن مادر مفید باشد.

مطلب مرتبط: آناتومی دستگاه تولید مثل زن

مرحله ژرمینال

مرحله ژرمینال کوتاه‌ترین مرحله از مراحل رشد جنین انسان محسوب می‌شود. مرحله ژرمینال زمانی که یک اسپرم و تخمک در لوله فالوپ به هم می‌پیوندند (از زمان لقاح) شروع می‌شود. اسپرم تخمک را بارور می‌کند و سلول زیگوت را ایجاد می‌کند. زیگوت طی حدود یک هفته سفر خود را به سمت رحم آغاز می‌کند. در طول این سفر، زیگوت بارها تقسیم می‌شود و درنهایت دو ساختار مجزا ایجاد می‌کند. یک ساختار درنهایت به جنین و دیگری به جفت تبدیل می‌شود. تقسیم سلولی با سرعت زیادی ادامه دارد. درنهایت، زیگوت به یک بلاستوسیست تبدیل می‌شود. بلاستوسیست به رحم می‌رسد و در دیواره رحم لانه گزینی می‌کند. اگر لانه گزینی موفقیت‌آمیز باشد، بدن بلافاصله شروع به تولید هورمون برای حمایت از بارداری می‌کند. این رویداد همچنین باعث توقف دوره قاعدگی می‌شود.

مطلب مرتبط: چرخه قاعدگی | چیستی، فیزیولوژی، مراحل و علائم

مرحله رویانی

مرحله رویانی از حساس‌ترین مراحل رشد جنین انسان است و از حدود هفته سوم تا هفته هشتم بارداری ادامه دارد. در این زمان بلاستوسیست شروع به تمایز به ساختارهای ویژه انسانی می‌کند. در این مرحله به آن رویان گفته می‌شود. ساختارها و اندام‌هایی مانند لوله عصبی (که بعداً به مغز و نخاع تبدیل می‌شود)، سر، چشم‌ها، دهان و اندام‌ها تشکیل می‌شوند. قلب رویان حدود هفته ششم شروع به رشد و نبض می‌کند. جوانه‌هایی که به بازوها و پاها تبدیل می‌شوند نیز در حدود هفته ششم تشکیل می‌شوند. در پایان هفته هشتم، بیشتر اندام‌ها و دستگاه‌های رویان شکل می‌گیرد. برای بسیاری از افراد، این نقطه‌ای از بارداری است که تهوع صبحگاهی شروع می‌شود.

مرحله جنینی

مرحله رشد جنینی آخرین مرحله از مراحل رشد جنین انسان است که از هفته نهم شروع می‌شود و تا زمان تولد ادامه می‌یابد. این زمانی است که رویان رسماً به جنین تبدیل می‌شود. جنین در حدود هفته نهم بارداری ویژگی‌هایی از جنسیت تعیین‌شده خود را کسب می‌کند، اگرچه پزشک هنوز نمی‌تواند جنسیت آن را در سونوگرافی تشخیص دهد. اندام‌ها و دستگاه‌های اصلی بدن جنین به رشد و بلوغ ادامه می‌دهند. ضمائمی مانند ناخن، مژه و مو نیز رشد می‌کنند. جنین قادر است اندام‌های خود را حرکت دهد، اگرچه ممکن است تا هفته 20 بارداری این حرکات احساس نشود. بیشتر رشد – هم در وزن و هم ازنظر طول – در مرحله جنینی رشد جنین انسان اتفاق می‌افتد.

آغاز بارداری

شروع بارداری درواقع اولین روز آخرین قاعدگی (LMP) است. این سن حاملگی جنین است که حدود دو هفته زودتر از زمان واقعی بارداری است. اگرچه ممکن است عجیب به نظر برسد، اما تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی تاریخ مهمی برای تعیین تاریخ زایمان خواهد بود. پزشک متخصص زنان در مورد این تاریخ می‌پرسد و از آن برای تعیین فاصله در بارداری استفاده می‌کند.

لقاح

هر ماه، بدن زن یک چرخه تولیدمثل را طی می‌کند که می‌تواند به یکی از دو روش پایان یابد یا قاعدگی خواهد داشت یا باردار می‌شود. این چرخه به‌طور مداوم در طول سال‌های باروری اتفاق می‌افتد که از شروع دوره بلوغ جنسی تا یائسگی که تا حدود 50 سالگی طول می‌کشد.

در چرخه‌ای که با بارداری به پایان می‌رسد، چندین مرحله وجود دارد. ابتدا گروهی از تخمک‌ها (به نام اووسیت) آماده می‌شوند تا تخمدان را برای تخمک‌گذاری (آزاد شدن تخمک) ترک کنند. تخمک‌ها در کیست‌های کوچک پر از مایع به نام فولیکول تکوین می‌یابند. این فولیکول‌ها را به‌عنوان ظرف‌های کوچکی برای هر تخمک نابالغ در نظر بگیرید. از این گروه از تخم‌ها، یکی بالغ می‌شود و در طول چرخه ادامه می‌یابد.

فولیکول بالغ پاره می‌شود و تخمک موجود در آن آزاد می‌شود به این رویداد تخمک‌گذاری گفته می‌شود.

پس از تخمک‌گذاری، فولیکول پاره شده به ساختاری به نام جسم زرد تبدیل می‌شود. جسم زرد باعث ترشح هورمون‌های پروژسترون و استروژن می‌شود. پروژسترون به آماده‌سازی پوشش رحم برای بارداری کمک می‌کند. اگر زن در طول یک سیکل باردار نشود، این پوشش همان چیزی است که از رحم در طول قاعدگی می‌ریزد. اگر اسپرم تخمک را بارور کند، لقاح اتفاق می‌افتد و تخمک بارورشده سفر خود را به سمت رحم آغاز می‌کند، جایی که لانه گزینی می‌کند.

مطلب مرتبط: دستگاه تناسلی مردان | آناتومی و فیزیولوژی

مدت زمان بارداری

به‌طور سنتی، ما بارداری را یک فرآیند نه ماهه می‌دانیم. بااین‌حال، همیشه این‌طور نیست. بارداری کامل 40 هفته یا 280 روز است. بسته به این‌که در چه ماه‌هایی شخص باردار است (برخی ماه‌ها کوتاه‌تر و برخی طولانی‌تر) و در چه هفته‌ای زایمان رخ می‌دهد، بارداری ممکن است 9 یا 10 ماه طول بکشد، این کاملاً طبیعی و سالم است.

مراحل بارداری

در طی مراحل رشد جنین انسان، جنین در طول بارداری معمولی تغییرات زیادی خواهد داشت. مراحل بارداری به سه مرحله تقسیم می‌شود که به آن‌ها سه‌ماهه می‌گویند. هر سه‌ماهه یک مجموعه حدوداً سه‌ماهه است پزشک زنان احتمالاً در مورد رشد جنین بر حسب هفته صحبت خواهد کرد؛ بنابراین، اگر فردی سه‌ماهه باردار است، حدود 12 هفته است.

در طول هر سه ماهه از مراحل بارداری تغییرات مشخصی در جنین و بدن زن حامله مشاهده می‌شود.

سه ماهه اول

سه ماهه اول از ابتدای بارداری تا 12 هفته طول می‌کشد که این معمولاً سه ماه اول بارداری است. در طول این سه ماهه، تخمک بارور شده از یک گروه کوچک سلولی به جنینی تبدیل می‌شود که شروع به کسب ویژگی‌های انسانی می‌کند. سه ماهه اول هیجان‌انگیز است، اما همچنین زمانی است که بیشتر افراد علائم ناخوشایندی مانند حالت تهوع صبحگاهی و خستگی پیدا می‌کنند.

ماه 1 (هفته 1 تا 4)

اگرچه عجیب است، اما در طی مراحل رشد جنین انسان دو هفته اول بارداری یک دوره آماده شدن است. در این دوره بدن زن به‌آرامی هورمون‌های بیشتری ترشح می‌کند و رحم برای بارداری احتمالی آماده می‌شود. در پایان هفته دوم، تخمدان یک تخمک آزاد می‌کند (تخمک‌گذاری). اگر اسپرم درست پس از تخمک‌گذاری با تخمک ملاقات کند، روند بارداری ادامه می‌یابد.

 در هر هفته از مراحل رشد جنین انسان رویدادهایی در رشد جنین و تکوین آن رخ می‌دهد که در ادامه به تفکیک هر هفته بیان‌شده است.

هفته 3: لقاح در هفته سوم اتفاق می‌افتد. یک اسپرم و تخمک به هم می‌پیوندند و یک زیگوت ایجاد می‌کنند.

 هفته 4: دسته کوچکی از سلول‌ها به بلاستوسیست تبدیل می‌شوند و در دیواره رحم لانه گزینی می‌کنند. ابتدا چیزی که تشکیل می‌شود جفت است. یک کیسه محکم پر از آب در اطراف بلاستوسیست تشکیل می‌شود. این کیسه آمنیوتیک است و در دوران بارداری برای جنین بالشتک فراهم می‌کند.

در پایان هفته چهارم از مراحل رشد جنین انسان، بلاستوسیست حدود 2 میلی‌متر (mm) طول دارد.

ماه 2 (هفته 5 تا 8)

ماه دوم بارداری زمانی است که بیشتر افراد متوجه بارداری خود می‌شوند. هورمون‌های بارداری بیش‌ازحد افزایش می‌یابند و در حدود هفته پنجم، تست بارداری خانگی مثبت نشان داده می‌شود. ماه دوم بارداری زمانی است که بسیاری از افراد شروع به احساس علائم بارداری می‌کنند.

هفته 5: لوله عصبی (مغز، نخاع و سایر بافت‌های عصبی سیستم عصبی مرکزی) تشکیل می‌شود. لوله «قلب» کوچک تا پایان هفته پنجم 110 بار در دقیقه می‌زند. واقعه ی مهم گاسترولاسیون در این هفته رخ می‌دهد. این فرآیند مستلزم رشد سه لایه است که از آن تمام بافت‌های جنین رشد می‌کنند.

مطلب مرتبط: انواع بافت بدن انسان

در ادامه با سه لایه رویشی جنینی آشنا می‌شویم:

لایه‌های زایای جنینی

1- اکتودرم

این بخش، خارجی‌ترین لایه است و از اپی‌بلاست منشا می‌گیرد. این لایه منشا چندین بافت و اندام مانند سیستم عصبی و پوست است.

2- مزودرم

این لایه، بخش میانی جوانه است و از اپی بلاست تشکیل می‌شود. در طی مراحل رشد جنین، این لایه به ماهیچه ها، استخوان ها، سیستم تولید مثل و گردش خون تبدیل می‌شود.

3- اندودرم

داخلی‌ترین لایه، اندودرم نام دارد و لایه زایای داخلی جنین است که از هیپوبلاست و برخی سلول‌هایی که از اپی بلاست مهاجرت می‌کنند، منشاء می‌گیرد. دستگاه گوارش، سیستم تنفسی، کبد و اکثر اندام های داخلی از این بخش رشد می‌کند.

هفته 6: جوانه‌های ریز که به بازوها و پاها تبدیل می‌شوند نیز رشد می‌کنند. سلول‌های خون در حال شکل‌گیری هستند و گردش خون آغاز می‌شود. ساختارهایی که تبدیل به گوش، چشم و دهان می‌شوند شکل می‌گیرند. پزشک احتمالاً می‌تواند ضربان قلب را در سونوگرافی واژینال تشخیص دهد.

هفته 7: استخوان‌ها جایگزین غضروف نرم می‌شوند و اندام‌های تناسلی شروع به تشکیل می‌کنند. سر جنین به نسبت بقیه بدن بزرگ است. برخی افراد فکر می‌کنند که جنین به دلیل دم برجسته (که به پاها تبدیل می‌شود) و سر بزرگ شبیه یک قورباغه کوچک یا اسب دریایی است.

هفته 8: همه اندام‌ها و دستگاه‌های بدن در حال رشد هستند. جنین دست و پاهای شبکه‌ای دارد. چشم‌ها قابل‌رؤیت می‌شوند و گوش‌ها شروع به شکل‌گیری می‌کنند. بند ناف کاملاً رشد کرده است و به انتقال اکسیژن و خون به جنین کمک می‌کند.

پس از هفته هشتم، پزشکان، رویان را جنین می‌دانند و تا زمان تولد جنین باقی می‌ماند.

در پایان ماه دوم از مراحل رشد جنین انسان، طول جنین حدود 0.5 تا 1 اینچ طول دارد (تقریباً به‌اندازه یک لوبیای سیاه).

ماه 3 (هفته 9 تا 12)

ماه سوم بارداری زمانی است که رویان به جنین تبدیل می‌شود، ماه سوم بارداری دوره رشد و تکوین سریع جنین است. جنین ویژگی‌های متمایز صورت، اندام‌ها، استخوان‌ها و ماهیچه‌ها را کسب می‌کند. در پایان هفته دوازدهم، ویژگی‌های جنسیتی جنین مشخص است، اما تا چند هفته دیگر در سونوگرافی قابل‌مشاهده نخواهد بود.

هفته 9: شکل‌گیری دندان‌ها و جوانه‌های چشایی جنین در این هفته شروع می‌شود. ماهیچه‌ها در حال شکل‌گیری هستند و شکل بدن جنین بیشتر شبیه انسان می‌شود؛ اما سر جنین هنوز 50 درصد طولش است. ممکن است پزشک بتواند با سونوگرافی داپلر ضربان قلب را بشنود.

هفته 10: بازوها، دست‌ها، انگشتان دست، پاها و انگشتان پا کاملاً شکل‌گرفته‌اند (دیگر انگشتان تاردار نیستند). ناخن‌های دست و پا شروع به رشد کرده و گوش‌های خارجی تشکیل می‌شوند. اندام‌های تناسلی خارجی نیز شروع به تشکیل می‌کنند، اما برای دیدن آن‌ها در سونوگرافی خیلی زود است.

هفته 11: جنین با انجام کارهایی مانند باز و بسته کردن مشت و دهانش شروع به کاوش می‌کند. زانوها، آرنج‌ها و مچ پاهایش کار می‌کنند، اما برای احساس لگد زود است. استخوان‌ها در حال سخت شدن هستند، اما پوست آن هنوز شفاف است. ویژگی‌های صورت برجسته‌تر است.

هفته 12: تمام اندام‌ها، استخوان‌ها و ماهیچه‌ها وجود دارند و به رشد خود ادامه می‌دهند تا کاملاً عملکردی داشته باشند. سیستم گردش خون، گوارش و ادرار نیز کار می‌کند و کبد صفرا تولید می‌کند. جنین در حال نوشیدن و ادرار کردن در مایع آمنیوتیک است.

ازآنجایی‌که در پایان ماه سوم از مراحل بارداری بحرانی‌ترین تکوین و رشد جنین اتفاق افتاده است، احتمال سقط‌جنین بعد از 12 هفته (پایان سه ماهه اول) به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. اکثر افراد در این مرحله از مراحل بارداری از تهوع صبحگاهی کمی تسکین می‌یابند.

در پایان ماه سوم از مراحل رشد جنین انسان، جنین حدود 2.5 تا 3 اینچ طول دارد (تقریباً به‌اندازه یک آلو).

سه ماهه دوم بارداری اغلب به‌عنوان بهترین بخش از مراحل رشد جنین انسان و بارداری در نظر گرفته می‌شود. در این زمان، هر تهوع صبحگاهی و ناراحتی اوایل بارداری از بین رفته است. همچنین ممکن است هنگام حرکت و چرخش جنین در رحم فرد شروع به احساس حرکت کند. در سه ماهه دوم بارداری، بسیاری از افراد از جنسیت تعیین‌شده جنین مطلع می‌شوند. تشخیص جنسیت جنین معمولاً در طی یک اسکن آناتومی (سونوگرافی که رشد فیزیکی را بررسی می‌کند) در حدود هفته 20 انجام می‌شود.

ماه 4 (هفته 13 تا 16)

بسیاری از افراد در این مرحله از بارداری علائم بارداری را نشان می‌دهند، به‌خصوص اگر فرد قبلاً باردار بوده است. پزشک می‌تواند ضربان قلب جنین را با صدای بلند و واضح در سونوگرافی داپلر بشنود. جنین حتی می‌تواند انگشت شست خود را بمکد، خمیازه بکشد، کشش پیدا کند و چهره بسازد.

 هفته 13: تارهای صوتی تشکیل می‌شود و سر بزرگ جنین متناسب با بدنش شروع به رشد می‌کند.

 هفته 14: پوست جنین شروع به ضخیم شدن می‌کند و موهای نازک شروع به رشد می‌کنند. جنین می‌تواند شروع به آوردن انگشتان خود به سمت دهان کند و سر خود را بچرخاند. اندام تناسلی خارجی به‌طور کامل تکوین یافته و اثرانگشت شروع به شکل‌گیری می‌کند.

هفته 15: برخی از اندام‌ها مانند روده و گوش در حال حرکت به محل دائمی خود هستند. جنین هنوز از مایع آمنیوتیک برای عمل تنفس استفاده می‌کند، اما ریه‌هایش شروع به رشد می‌کنند. جنین شروع به انجام حرکات هدفمندتر می‌کند، مانند مکیدن انگشت شست یا لبخند زدن.

 هفته 16: جنین لب دارد و گوش‌هایش به‌اندازه‌ای رشد کرده است که می‌تواند صحبت‌های مادر را بشنود. حتی اگر چشمانش بسته است، جنین می‌تواند با دور شدن از نور به نور واکنش نشان دهد.

در پایان ماه چهارم از مراحل بارداری، جنین حدود 5 اینچ طول و حدود 4 اونس وزن دارد. برای مثال، اندازه آن به‌اندازه یک آووکادو است.

ماه 5 (هفته 17 تا 20)

در پایان ماه پنجم بارداری، اکثر افراد شروع به احساس حرکت جنین در اطراف خود می‌کنند. اولین حرکات تسریع نامیده می‌شود و می‌تواند مانند بال زدن باشد. اگر بارداری تا این حد سالم بوده است، درنهایت فرد اولین سونوگرافی خود را انجام خواهد داد. حتی ممکن است در این مرحله جنسیت تعیین‌شده جنین را تشخیص داد.

هفته 17: جنین هنوز پوست نازکی دارد، اما شروع به چربی انداختن می‌کند. پوست آن با پوششی سفیدرنگ به نام ورنیکس پوشیده شده است. تصور می‌شود که این ماده «پنیری شکل» از پوست جنین در برابر قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض مایع آمنیوتیک محافظت می‌کند.

هفته 18 جنین با لانوگو (موهای شبیه کرک هلو) پوشیده شده است. این موهای کرکی به گرم نگه‌داشتن جنین کمک می‌کند و لایه دیگری از محافظت را فراهم می‌کند. جنین ممکن است چرخه خواب‌وبیداری داشته باشد و صداهای بلند ممکن است جنین را در صورت خواب بیدار کند.

هفته 19: جنین در حال قوی‌تر شدن است و بیشتر افراد شروع به احساس لگد و مشت می‌کنند. جنین همچنین دارای مجموعه منحصربه‌فرد اثرانگشت خود است و می‌تواند سکسکه کند.

 هفته 20: ناخن‌های جنین تا انتهای انگشتانش رشد می‌کند. ناحیه‌ای از مغز که مسئول حواس پنج‌گانه آن است شروع به رشد می‌کند.

در پایان ماه پنجم از مراحل رشد جنین انسان، جنین حدود 9 تا 10 اینچ طول و حدود 1 پوند وزن دارد.

ماه 6 (هفته 21 تا 24)

اگر در ماه ششم از مراحل بارداری می‌توانستید داخل رحم را نگاه کنید، می‌دیدید که پوست جنین قرمزرنگ است، چروکیده شده و رگ‌ها از طریق پوست شفاف قابل‌مشاهده هستند. در ماه ششم از مراحل بارداری پلک‌های آن شروع به از هم باز شدن می‌کند و ممکن است متوجه حرکات منظم و تند و ناگهانی شوید. جنین با حرکت یا افزایش نبض خود به صداها پاسخ می‌دهد.

هفته 21: حرکات اندام‌ها هماهنگ و مکرر است. جنین دارای مغز استخوان است که به تولید سلول‌های خونی کمک می‌کند.

 هفته 22: دست‌های جنین قوی‌تر می‌شود و می‌تواند گوش و بند ناف خود را لمس کند. جنین می‌تواند ضربان قلب، صدای شکم و تنفس مادر را بشنود.

 هفته 23: در صورت تولد نارس، جنین ممکن است پس از هفته بیست و سوم با مراقبت‌های ویژه زنده بماند. جنین در این مرحله به‌سرعت شروع به‌اضافه کردن چربی به بدن خود می‌کند.

 هفته 24: ریه‌های جنین به‌طور کامل رشد کرده‌اند، اما به‌اندازه کافی خوب نیستند که خارج از رحم کار کنند.

در پایان ماه ششم از مراحل رشد جنین انسان، جنین حدود 12 اینچ طول و حدود 2 پوند وزن دارد.

ماه 7 (هفته 25 تا 28)

در این زمان از مراحل بارداری جنین به بالغ شدن و ایجاد ذخایر چربی بدن ادامه می‌دهد. جنین مرتباً موقعیت خود را تغییر می‌دهد و به محرک‌هایی از جمله صدا، درد و نور پاسخ می‌دهد. مایع آمنیوتیک شروع به کاهش می‌کند.

 هفته 25: چربی بیشتر در بدن باعث می‌شود پوست جنین کمتر چروک و حجیم شود. سیستم عصبی آن به‌سرعت در حال بلوغ است.

 هفته 26: جنین ملانین می‌سازد، ماده‌ای که به پوست و چشم‌ها رنگ می‌دهد. ریه‌های جنین شروع به ساخت سورفاکتانت می‌کند، ماده‌ای که به او کمک می‌کند تا بعد از تولد نفس بکشد.

 هفته 27: جنین می‌تواند چشمان خود را باز کند و پلک بزند، مژه هم دارد.

 هفته 28: جنین ممکن است با آماده شدن برای تولد در رحم شروع به چرخش سر به پایین کند.

در پایان ماه هفتم از مراحل رشد جنین انسان، جنین حدود 14 تا 15 اینچ طول و بین 2 تا 3 پوند وزن دارد.

سه ماهه سوم

سه ماهه سوم بارداری آخرین مرحله از مراحل بارداری است. ممکن است فرد وسوسه شود که برای رسیدن به موعد مقرر شروع به شمارش معکوس کند و امیدوار باشد که زودتر زمان زایمان برسد، اما هر هفته از این مرحله نهایی رشد به جنین کمک می‌کند تا برای تولد آماده شود. در طول سه ماهه سوم بارداری، جنین به‌سرعت افزایش وزن پیدا می‌کند و چربی بدن افزایش می‌یابد که بعد از تولد به جنین کمک می‌کند.

با نزدیک شدن به موعد مقرر، پزشک متخصص زنان، زن باردار را از نزدیک تحت نظر خواهد گرفت. فرد باردار هر دو هفته و سپس هر هفته به پزشک خود مراجعه خواهد کرد. در این مرحله فرد باید اطمینان حاصل کند که هرگونه سؤالی که در مورد کار و زایمان دارد از پزشک خود بپرسد.

ماه 8 (هفته‌های 29 تا 32)

در ماه هشتم از مراحل بارداری جنین به بالغ شدن و افزایش ذخایر چربی بدن ادامه می‌دهد. مغز در این دوران با بیشترین سرعت رشد می‌کند. جنین می‌تواند بیشتر محرک‌ها را ببیند و بشنود. اکثر دستگاه‌های داخلی به‌خوبی توسعه یافته‌اند، اما ریه‌ها ممکن است هنوز نابالغ باشند.

مطلب مرتبط: لیپید، مولکولی هزارچهره

 هفته 29: در این مرحله که جنین توسط کیسه آمنیون در برگرفته‌شده است، ممکن است فرد حامله متوجه شود که لگدها و ضربات بیشتر شبیه نوک زدن است.

 هفته 30: جنین می‌تواند گرمای بدن خود را کنترل کند. مغز آن به‌سرعت در حال بلوغ و رشد است.

 هفته 31: جنین می‌تواند اطلاعات و محرک‌های بیشتری را پردازش کند. شما احتمالاً می‌توانید الگوهای متمایزتری را در زمان بیدار بودن و زمانی که در خواب است مشاهده کنید.

 هفته 32: پوست جنین دیگر شفاف نیست. به‌غیراز ریه‌ها و مغز، اکثر اندام‌های دیگر به‌خوبی شکل‌گرفته و آماده تولد هستند.

 در پایان ماه هشتم از مراحل رشد جنین انسان طول جنین حدود 17 تا 18 اینچ و وزن آن به 5 پوند می‌رسد.

ماه 9 (هفته 33 تا 36)

در ماه نهم از مراحل بارداری، جنین به رشد و بلوغ خود ادامه می‌دهد. در این مرحله از بارداری، ریه‌ها به رشد کامل نزدیک می‌شوند. ماه نهم بیشتر رشد و تکوین مغز به مرحله نهایی خود می‌رسد.

 هفته 33: استخوان‌های جنین در حال سفت شدن هستند، به‌استثنای مغز او که برای پایین آمدن از کانال زایمان باید نرم باشد.

 هفته 34: ورنیکس که از پوست جنین محافظت می‌کند شروع به ضخیم شدن می‌کند.

 هفته 35: مغز جنین به رشد خود ادامه می‌دهد، اما هنوز تنها دو سوم وزنی که باید در بدو تولد داشته باشد دارد.

 هفته 36: جنین لانوگو خود را از دست می‌دهد و روی سرش مو دارد.

طول جنین در پایا ماه نهم از مراحل رشد جنین انسان حدود 17 تا 19 اینچ و وزن آن بین 6 تا 7 پوند است.

ماه 10 (هفته 37 تا 40)

در ماه دهم یا اواخر سه ماهه سوم بارداری، هر زمان که زن باردار بخواهد می‌تواند زایمان کند. در این مرحله از مراحل رشد جنین انسان موقعیت جنین ممکن است برای آماده شدن برای تولد تغییر کرده باشد. در حالت ایده آل، در رحم مادر سر به سمت پایین است. ممکن است مادر در این زمان نهایی احساس ناراحتی کند زیرا جنین به داخل لگن می‌افتد و برای تولد آماده می‌شود. پزشک ممکن است مادر را تشویق به انجام شمارش ضربات کند که راهی برای ردیابی میزان حرکت جنین است.

 هفته 37: ناخن‌های پای جنین به انتهای انگشتان پا می‌رسد. ممکن است مادر احساس کند که جنین در لگن او افتاده است.

 هفته 38: جنین 0.5 پوند در هفته به وزن خود اضافه می‌کند تا به‌اندازه نهایی خود برسد.

 هفته 39: دوره رشد جنین کامل است و آماده دیدار با دنیا است!

 هفته 40: این هفته موعد مقرر است. فرد باید در صورت مشاهده علائم زایمان با پزشک خود تماس بگیرد.

جنین در پایان سه ماهه سوم بارداری حدود 18 تا 20 اینچ طول و حدود 7 تا 9 پوند وزن دارد.

جمع‌بندی

 در این مطلب با 3 مرحله اصلی رشد جنین انسان یعنی مرحله ژرمینال، مرحله رویانی و مرحله جنینی آشنا شدیم. مرحله ژرمینال از زمان لقاح شروع می‌شود، زمانی که یک اسپرم تخمک را بارور می‌کند و یک زیگوت را تشکیل می‌دهد. این مرحله حدود یک هفته طول می‌کشد و با لانه گزینی زیگوت در رحم به پایان می‌رسد. مرحله رویانی از هفته سوم بارداری تا هفته هشتم ادامه دارد. در طی این مرحله، بلاستوسیست به جنین تبدیل می‌شود و اندام‌ها و ساختارهای اصلی بدن شروع به شکل‌گیری می‌کنند. درنهایت مرحله جنینی از حدود هفته نهم شروع می‌شود و تا زمان تولد ادامه می‌یابد. این زمانی است که رویان رسماً به جنین تبدیل می‌شود و اندام‌ها و سیستم‌های اصلی بدن به رشد و بلوغ ادامه می‌دهند مجله بیوزوم امیدوار است با مطالعه این مطلب توانسته باشد شما را با رشد این معجزه دورن رحم مادر شگفت زده کرده باشد.