آناتومی دستگاه تولید مثل زن

تولیدمثل، شرط اصلی بقای نسل هر موجود زنده‌ای است. در فصل هفتم کتاب زیست‌شناسی یازدهم با آناتومی دستگاه تولید مثل زن و مرد و اهمیت آن آشنا شدیم. دستگاه تولیدمثل با تولید سلول جنسی یا همان گامت وظیفه اصلی خود را انجام می‌دهد و آناتومی دستگاه تولید مثل زن علاوه بر تولید گامت به گونه‌ای سازماندهی شده که نقش اصلی را در حفظ و تکوین جنین به عهده دارد و عملکرد آن بسیار جذاب و مهم است در ادامه بیشتر با آناتومی دستگاه تولیدمثل زن آشنا می‌شویم پس با مجله بیوزوم همراه باشید.

آناتومی دستگاه تولید مثل زن

آناتومی دستگاه تناسلی مونث بخش‌هایی از بدن است که به زنان یا افراد مؤنث کمک می‌کند اعمالی شامل موارد زیر را داشته باشند

• رابطه جنسی
• تولیدمثل
• قاعدگی

مطلب مرتبط: چرخه قاعدگی | چیستی، فیزیولوژی، مراحل و علائم

آناتومی دستگاه تناسلی مؤنث از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟

آناتومی دستگاه تناسلی مؤنث شامل دو بخش خارجی و داخلی است.

بخش‌های خارجی

عملکرد دستگاه تناسلی خارجی محافظت از قسمت‌های داخلی در برابر عفونت و اجازه ورود اسپرم به واژن است.

فرج (vulva) یک نام کلی برای آناتومی دستگاه تناسلی خارجی مؤنث است. بسیاری از افراد به اشتباه از اصطلاح “واژن” برای توصیف تمام قسمت‌های دستگاه تولیدمثل زن استفاده می‌کنند. با این حال، واژن خود ساختاری است که در داخل بدن قرار دارد.

قسمت‌های اصلی فرج یا اندام تناسلی خارجی مؤنث شامل موارد زیر است:

لبه بزرگ یا لابیا ماژور (Labia majora)

لابیا ماژور (لب‌های بزرگ) سایر اندام‌های تولید مثلی خارجی را محصور کرده و از آن‌ها محافظت می‌کند. در دوران بلوغ، روی پوست لب‌های بزرگ که حاوی غدد عرق و ترشح ‌کننده چربی هستند، مو نیز رشد می‌کند.

لبه کوچک یا لابیا مینور (Labia minora)

لب‌های کوچک می‌توانند اندازه‌ها و اشکال مختلفی داشته باشند. لب‌های کوچک درست در داخل لابیا ماژور قرار دارند و دهانه واژن (کانالی که قسمت پایینی رحم را به خارج بدن پیوند می‌دهد) و مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن می‌رساند) را احاطه می‌کنند. پوست لب کوچک بسیار ظریف است و می‌تواند به راحتی تحریک و متورم شود.

کلیتوریس (Clitoris)

دو لب کوچک در کلیتوریس به هم می‌رسند، کلیتوریس یک برآمدگی کوچک و حساس است که با آلت تناسلی مردان قابل مقایسه است. کلیتوریس توسط چینی از پوست به نام پرپوس پوشیده شده است و به تحریک بسیار حساس است.

دهانه یا ورودی واژن (Vaginal opening)

دهانه واژن امکان خروج خون قاعدگی و زایمان از بدن را می‌دهد. آلت تناسلی از طریق دهانه واژن به داخل وارد می‌شود.

پرده بکارت (Hymen)

پرده بکارت یک تکه بافت پوشاننده یا اطراف دهانه واژن است. این پرده در طول تکوین جنینی شکل می‌گیرد و در هنگام تولد وجود دارد.

بخش انتهای مجرای ادرار

منفذی که به مجرای ادرار باز می‌شود، سوراخی است که از ادرار خرج می‌شود.

بخش‌های داخلی

آناتومی دستگاه تولید مثل زن شامل بخش‌هایی به ترتیب زیر می‌باشد:

واژن (Vagina)

واژن یک کانال عضلانی است که دهانه رحم (قسمت پایینی رحم) را به خارج از بدن می‌پیوندد. واژن می‌تواند برای نگهداری نوزاد در حین زایمان گشاد شود و سپس کوچک شود تا چیزی باریک مانند تامپون را نگه دارد. واژن، پوشیده از غشاهای مخاطی است که به مرطوب نگه داشتن آن کمک می‌کند.

دهانه رحم (Cervix)

دهانه رحم یا سرویکس پایین‌ترین قسمت رحم است. یک سوراخ در وسط دهانه رحم اجازه ورود اسپرم و خروج خون قاعدگی را می‌دهد. دهانه رحم باز می‌شود (گشاد می‌شود) تا نوزاد در هنگام زایمان طبیعی بیرون بیاید. دهانه رحم چیزی است که از گم شدن چیزهایی مانند تامپون در داخل بدن شما جلوگیری می‌کند.

رحم (Uterus)

رحم عضوی توخالی و گلابی شکل است که جنین را در دوران بارداری نگه می‌دارد. رحم به دو بخش تقسیم می‌شود: دهانه رحم و جسم یا بدنه رحم. جسم قسمت بزرگتری از رحم است که در دوران بارداری منبسط می‌شود.

تخمدان‌ها (Ovaries)

تخمدان‌ها غدد کوچک و بیضی شکلی هستند که در دو طرف رحم قرار دارند. تخمدان‌ها تخمک و هورمون‌های خاصی را تولید می‌کنند.

مطلب مرتبط: هورمون چیست | انواع، عملکرد و ناهنجاری‌ها

لوله‌های فالوپ

لوله‌های باریکی هستند که به قسمت بالایی رحم متصل می‌شوند و به عنوان مسیری برای حرکت تخمک از تخمدان‌ها به رحم عمل می‌کنند. لقاح تخمک و اسپرم معمولاً در لوله‌های فالوپ انجام می‌شود. سپس تخمک بارور شده به سمت رحم حرکت می‌کند و در جایی در پوشش داخلی رحم لانه‌گزینی می‌کند.

دستگاه تولیدمثل زن چطور کار می‌کند؟

در انسان، دستگاه تناسلی زن و مرد با هم برای تولید مثل کار می‌کنند. دو نوع سلول جنسی وجود دارد: اسپرم و تخمک.

هنگامی که یک اسپرم به تخمک برخورد می‌کند، می‌تواند آن را بارور کرده و یک سلول تخم یا زیگوت ایجاد کند. این زیگوت در نهایت به جنین تبدیل می‌شود. هم اسپرم و هم تخمک برای تولیدمثل انسان لازم است.

جمع‌بندی

در این مطلب اطلاعاتی درمورد آناتومی دستگاه تولید مثل زن و عملکرد آن بدست آوردیم. دستگاه تناسلی مؤنث مسئول باروری، قاعدگی و فعالیت جنسی است. آناتومی دستگاه تناسلی مؤنث شامل اندام‌های داخلی و خارجی است که با هم کار می‌کنند تا تولید مثل، بارداری و زایمان را امکان‌پذیر کنند.