جراحی مغز در رحم مادر برای اولین بار در دنیا
برای اولین بار، جراحان با موفقیت یک ناهنجاری بزرگ در مغز جنین را ترمیم کردند.
جراحان بیمارستان کودکان بوستون و بیمارستان زنان بریگهام در ایالات متحده با استفاده از تصویربرداری به روش سونوگرافی، برای اولین بار موفق به درمان یک بیماری عروقی تهاجمی در رحم مادر شدند. آن‌ها از یک روش جراحی به نام آمبولیزاسیون برای درمان این بیماری نادر، قبل از تولد استفاده کردند. در این بیماری که، ناهنجاری ورید جالینوس نامیده می‌شود، جریان خون در مغز جنین پس از تولد، به طور نامناسب و با فشار بالایی جریان می‌یابد. تا زمانی که جنین در رحم مادر قرار دارد، خطری او را تهدید نمی‌کند.
بیشتر بخوانید: خواندن ذهن از طریق نوار مغزی به زودی به واقعیت تبدیل می‌شود
دارن اورباخ، رادیولوژیست عصب از بیمارستان کودکان بوستون و دانشکده پزشکی هاروارد:
دراین کارآزمایی بالینی، ما از آمبولیزاسیون ترانس رحمی با هدایت اولتراسوند برای بررسی ورید ناهنجاری جالینوس قبل از تولد استفاده کردیم. نوزادان مبتلا به این بیماری، پس از تولد به دلیل عدم جریان خون مناسب در مغز، دچار آسیب مغزی می‌شوند. پس از تولد این جنین، عارضه‌ی خاصی در مغز نوزاد مشاهده نشد و این یک پیشرفت هیجان انگیز در علم پزشکی است. با خوشحالی اعلام می‌کنیم، نوزاد در شش هفتگی، بدون مصرف دارو، غذای معمولی می‌خورد، وزن اضافه می‌کند و به خانه بازگشته است و هیچ نشانه ای از هیچ گونه اثر منفی روی مغز این نوزاد وجود ندارد.”
ناهنجاری ورید جالینوس که حدود 1 نوزاد از هر 60000 نوزاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، نوع نادری از ناهنجاری عروقی در مغز است که باعث می‌شود شریان‌ها (سرخرگ)، به جای مویرگ‌ها مستقیماً به وریدها (سیاهرگ) متصل شوند. یعنی به جای اینکه خون از سرخرگ به مویرگ‌های کوچکتری که غذارسانی مغز را انجام می‌دهند، وارد شود، مستقیما به ورید بزرگی متصل می‌شوند که خون را از مغز به قلب می‌برد. در این صورت، جریان خون به داخل وریدها بسیار بالاتر از میزان ایمن است و عوارض شدیدی را ایجاد می‌کند.
این وضعیت، می‌تواند باعث افزایش فشار خون در شریان‌های ریه و قلب شود و به دلیل فشار اضافی در مغز، می‌تواند آسیب قابل توجهی به مغز وارد کند که، منجر به اختلالات عصبی و شناختی می‌شود. همچنین این بیماری، فشار قابل توجهی بر سیستم قلبی عروقی وارد می‌کند که می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود و میزان مرگ و میر بالایی دارد.
بیشتر بخوانید: چرا زیر دوش مغز ایده پردازتر می‌شود؟
این بیماری معمولاً بعد از تولد با آمبولیزاسیون درمان می‌شود، در طی این روش، جراح مغز و اعصاب، یک لوله نازک و منعطف به نام کاتتر را در شریان کشاله ران نوزاد قرار داده و آن را به مغز هدایت می‌کند و موادی چسب مانند جهت بستن اتصالات شریان به ورید، استفاده می‌شود. این مواد مانند یک عامل لخته‌کننده عمل کرده و در نتیجه از جریان خون جلوگیری می‌کند. اما در این کارآزمایی، یک سوزن از دیواره رحم و پشت جمجمه جنین رد می‌شود. طی این عمل جراحی، یک میکروکاتتر از طریق سوزن، با هدایت تصویربرداری سونوگرافی، برای انجام آمبولیزاسیون به مغز جنین وارد می‌شود.
حال شاید بپرسید چرا جراحی مغز جنین پیشرفت مهمی در درمان این بیماری است و تفاوت این جراحی با جراحی پس از تولد چیست؟
این بیماری، پس از تولد می‌تواند به سرعت تغییر کرده و بدتر شود. مقاومت کم جفت به تنظیم جریان خون و فشار خون کمک می‌کند و از جنین محافظت می‌کند که جفت در هنگام زایمان از بین می‌رود و جنین این سد محافتی را از دست می‌دهد و پس از تولد، یک رگ خونی کوچک که یک شریان ریه را به آئورت متصل می‌کند، بسته شده و فشار شریان‌های ریه افزایش می‌یابد.
اورباخ و همکارانش در حال انجام یک کارآزمایی بالینی برای سنجش امکان درمان این بیماری قبل از تولد هستند و این مورد، اولین مورد درمان این بیماری بود. سن جنین هنگام عمل جراحی، 34 هفته و 2 روز بود (8 ماهگی). جراحان هنگام انجام عمل آمبولیزاسیون از سونوگرافی جهت ردیابی بهتر استفاده کردند.
از آن‌جا که جراحی سبب پارگی زودرس غشای کیسه آب می‌شود این نوزاد زودتر از موعد به دنیا آمد ولی با این حال، هنگامی که نوزاد متولد شد، به نظر می‌رسید که سیستم قلبی عروقی نوزاد به طور طبیعی کار می‌کند و نیازی به درمان حمایتی یا جراحی اضافی ندارد. از آنجایی که زایمان زودرس بود، نوزاد مجبور شد چند هفته در بخش NICU بیمارستان بماند و در این مدت پزشکان به نظارت بر مغز او ادامه دادند.
آن‌ها اصلاً هیچ نشانه ای از نقص عصبی، تجمع مایعات یا خونریزی ندیدند و مادر و نوزاد با وضعیت کاملا طبیعی از بیمارستان مرخص شدند.
از آنجایی که این مورد اولین جراحی این کارآزمایی بالینی بود، این تکنیک هنوز برای کاربرد گسترده آماده نیست. یک مورد موفق برای ایجاد الگوی موفقیت در یک کارآزمایی بالینی کافی نیست و پرونده‌ی بیماران آینده ممکن است به همین راحتی پیش نروند.
گری ساتو، متخصص قلب از بیمارستان کودکان UCLA Mattel، که در این زمینه نقشی نداشت، می‌گوید: «مثل سایر کارآزمایی‌های بالینی، باید موارد متعدد جراحی روی جنین انجام شود و نتایج دنبال شود تا بتوان به یک الگوی واضح از بهبود در پیامدهای عصبی و قلبی عروقی رسید. اما به عنوان اولین مورد، نتایج بسیار امیدوار کننده است»
در زمان نگارش این مقاله، نوزاد به رشد خود ادامه می‌داد و این نشان می‌دهد که حداقل برای برخی از بیماران، جراحی قبل از تولد می‌تواند راه نجاتی باشد.
بیشتر بخوانید: مرد نیمه معلول توانست به وسیله‌ی بازوهای رباتیک متصل به مغز خود، غذا بخورد + ویدئو
گری ساتو:
“در حالی که این مورد، اولین بیمار تحت درمان ما است و ادامه کارآزمایی برای ارزیابی ایمنی و اثربخشی در سایر بیماران حیاتی است، این رویکرد دارای پتانسیل تغییر الگو در مدیریت ناهنجاری ورید جالینوس است که در این روش، ما ناهنجاری را قبل از وقوع کامل آن ترمیم می‌کنیم».
اورباخ می‌گوید: «در این روش درمانی، به‌جای تلاش برای معکوس کردن روند بیماری پس از تولد، نارسایی قلبی را قبل از وقوع آن برطرف کنیم».
این روش ممکن است به طور قابل توجهی خطر آسیب طولانی مدت مغزی، ناتوانی یا مرگ را در میان این نوزادان کاهش دهد. تاکنون دسترسی به مغز جنین به این روش امکان‌پذیر نبود و این روش، دریچه‌ای جدید برای درمان ناهنجاری‌های مغزی جنین، تحویل دارو و ژن‌درمانی به جنین را برای محققان می‌گشاید.
دنیا داره جای ترسناکی میشه:|